Η επίδειξη πυγμής έφερε τον «κόμπο στο χτένι»

Σταύρος Λυγερός

ΛΙΓΕΣ ΜΟΛΙΣ εβδομάδες πριν, η κυβέρνηση είχε καταφέρει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι η οικονομία σταθεροποιείται κι ότι τα χειρότερα είναι πίσω. Η ατμόσφαιρα αυτή είχε ως αποτέλεσμα η πολιτικοεκλογική συρρίκνωση συνολικά του χώρου της συμπολίτευσης να συνοδεύεται και από την τάση συσπείρωσής του γύρω από τη Ν.Δ., που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του.


Αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι «γαλάζιοι» διατηρούν τις δυνάμεις τους, ενώ οι μικρότεροι κυβερνητικοί εταίροι απειλούνται με πολιτικοεκλογική καθίζηση. Το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ συνειδητοποιούν ότι έχουν εγκλωβισθεί σε βαθμό πολιτικής ομηρίας, γεγονός που επιτρέπει στον Σαμαρά να λειτουργεί σχεδόν σαν πρωθυπουργός μονοκομματικής κυβέρνησης.

Το ενδεχόμενο κλεισίματος της ΕΡΤ είχε συζητηθεί, αλλά αποφασίσθηκε για να επικαλύψει επικοινωνιακά το «ναυάγιο» με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Εχοντας εκτεθεί και προσωπικά από τον χειρισμό αυτής της υπόθεσης, ο Σαμαράς θεώρησε ότι εκτός αυτού θα εξασφάλιζε μονομιάς 2.600 απολύσεις και επιπροσθέτως θα είχε κάνει επίδειξη πολιτικής αποφασιστικότητας και πυγμής.

Διαφοροποίηση

Στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμούσαν ότι αφενός λόγω της κατάργησης του τέλους που πληρώνουν τα νοικοκυριά, αφετέρου λόγω του προπαγανδιστικού διασυρμού με την υπερπροβολή υπαρκτών παθογενειών της ΕΡΤ, η κοινή γνώμη θα επικροτούσε. Θα ενισχυόταν η εικόνα ενός πρωθυπουργού που δεν διστάζει να «σπάσει αβγά» για να σώσει τη χώρα. Ο Σαμαράς γνώριζε ότι οι Βενιζέλος και Κουβέλης δεν θα τον υποστήριζαν, αλλά πίστευε ότι θα περιορίζονταν σε ρητορική διαφοροποίηση.

Μέχρι τώρα, οι αιφνιδιαστικές κινήσεις του τύπου «αποφασίζουμε και διατάζουμε» απέδιδαν. Επειδή ο πρωθυπουργός έχει επανειλημμένως τραβήξει το σκοινί χωρίς αυτό να σπάσει, πίστευε ότι μπορεί να το τραβάει χωρίς επιπτώσεις. Πρόκειται για κλασικό σφάλμα! Το μείγμα αυταρχισμού και αλαζονείας τον ώθησε να παραβλέψει ότι πάντα υπάρχει ένα όριο θραύσης.

Ο Σαμαράς δεν διδάχθηκε από το αρνητικό παράδειγμα του Ερντογάν. Η εξέγερση στην Τουρκία επιβεβαίωσε το δίδαγμα της ιστορίας ότι, όταν το κοινωνικό τοπίο είναι εύφλεκτο, αρκεί μία ασήμαντη αφορμή για να προκαλέσει έκρηξη. Το κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης δεν δείχνει ότι θα λειτουργήσει σαν πυροκροτητής. Σίγουρα, όμως, τραυμάτισε την εικόνα του πρωθυπουργού και ενδοκυβερνητικά έφερε τον κόμπο στο χτένι.

Η πλειονότητα των πολιτών βίωσε το μαύρισμα της οθόνης στις συχνότητες της ΕΡΤ ως άσκηση βίας εκ μέρους της εξουσίας. Γι’ αυτό και αντί για κοινωνικά απομονωμένες συνδικαλιστικές αντιδράσεις, έχουμε μαζικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σ’ όλη την Ελλάδα. Και ήταν ακριβώς το μεγάλο εύρος των αντιδράσεων που υποχρέωσε το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ να απαιτήσουν την ακύρωση της απόφασης. Πιεζόμενοι από τα κόμματά τους να στριμώξουν τον Σαμαρά, οι Βενιζέλος και Κουβέλης δεν θέτουν θέμα ανατροπής της κυβέρνησης. Θέτουν θέμα, όμως, να ακυρωθεί το κλείσιμο της ΕΡΤ.

Ορισμένοι ερμήνευσαν την πρωθυπουργική απόφαση σαν κίνηση που είχε σκοπό να προκαλέσει εκλογές. Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία, ο Σαμαράς θα ισχυρισθεί ότι κατάφερε να απομακρύνει τη χώρα από τον γκρεμό της χρεωκοπίας και την κράτησε στην ευρωζώνη. Θα ισχυρισθεί, επίσης, ότι δεν τον αφήνουν να ολοκληρώσει το έργο του. Το μόνο, όμως, που μπορούν να επιτύχουν αυτοί οι ισχυρισμοί είναι να προσελκύσουν ψήφους από τις υπόλοιπες συνιστώσες της «παράταξης του μνημονίου».

Ακόμα κι αν η Ν.Δ. αυξήσει το ποσοστό της, όμως, θα το αυξήσει οριακά. Πώς θα σχηματίσει βιώσιμη κυβέρνηση όταν το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ θα έχουν αποδεκατισθεί; Με άλλα λόγια, από την προσφυγή στις κάλπες, στην καλύτερη γι’ αυτόν περίπτωση ο Σαμαράς έχει να κερδίσει ελάχιστα στο στενά κομματικό επίπεδο και να χάσει πολλά στο κυβερνητικό επίπεδο. Στο σημείο αυτό είναι απαραίτητο να αναφερθούν αξιόπιστες πληροφορίες ότι στο Μαξίμου συζητούν το ενδεχόμενο σχηματισμού «γαλάζιας» κυβέρνησης μειοψηφίας που θα στηρίζεται στην ανοχή της Χρυσής Αυγής! Η λογική της κατηφόρας είναι ο πάτος!

Ο αυταρχισμός και τα ερείπια του success story

Ο ΣΑΜΑΡΑΣ δεν επιδιώκει τη ρήξη. Γι’ αυτό κι όταν διαπίστωσε ότι οι Βενιζέλος και Κουβέλης είναι αποφασισμένοι να μην κάνουν πίσω, εγκατέλειψε την αδιάλλακτη στάση του («αν διαφωνείτε, ρίξτε την κυβέρνηση») και εμφανίζεται έτοιμος να διαπραγματευθεί μαζί τους. Στη σύσκεψη των τριών τη Δευτέρα θα τους προτείνει να οικοδομήσουν από κοινού τη νέα ΕΡΤ για να εκπέμψει και πάλι το ταχύτερο δυνατόν.

Στην πραγματικότητα, τους προσφέρει ένα πρόσχημα για να αποδεχθούν το τετελεσμένο. Ετσι, όμως, όπως έχουν εκτεθεί και οι δύο πλευρές, δεν έχουν περιθώρια για ανώδυνο συμβιβασμό. Εάν οι Βενιζέλος και Κουβέλης αποδεχθούν την πρόταση, θα απαξιωθούν και τα κόμματά τους θα συρρικνωθούν περαιτέρω. Εάν, αντιθέτως, εμμείνουν στην απαίτησή τους να επαναλειτουργήσει η ΕΡΤ, κατά πάσα πιθανότητα θα προκληθεί κυβερνητική κρίση. Ο Σαμαράς έχει επίγνωση ότι, εάν υποχωρήσει, θα υποστεί πολιτικό εξευτελισμό. Επίσης, δεν συζητάει το ενδεχόμενο να δεχθεί για πρωθυπουργό τρίτο πρόσωπο.

Προς το παρόν είναι άγνωστο εάν η κυβέρνηση θα επιβιώσει. Ακόμα, όμως, κι αν τελικώς βρεθεί συμβιβασμός, το κλείσιμο της ΕΡΤ έχει μετατραπεί σε μπούμερανγκ. Επειδή από τη φύση του έχει ένα ευρύτερο πολιτικό συμβολισμό, ήταν αναπόφευκτο το θέμα να προσλάβει διεθνείς διαστάσεις. Για πρώτη φορά ένα εμμέσως πλην σαφώς μνημονιακό μέτρο προκαλεί πανευρωπαϊκή αντίδραση, ανοίγοντας μία νέα προοπτική στον τρόπο που η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη αντιμετωπίζει την ελληνική κρίση.

Είναι ενδεικτικό ότι η Κομισιόν έσπευσε να πάρει αποστάσεις, δηλώνοντας ότι η απόφαση ελήφθη στην Αθήνα. Η τρόικα δεν κρύβει την ανησυχία της για το ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης, που αναπόφευκτα θα εμποδίσει την εφαρμογή του Μνημονίου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τον τυχοδιωκτισμό του ο πρωθυπουργός κατάφερε να μετατρέψει σε ερείπια την πλαστή εικόνα του success story, που με τη βοήθεια του ευρωιερατείου φιλοτεχνούσε όλο το προηγούμενο διάστημα.

Real