Στις 22 Μαρτίου του 1913, οι αναγνώστες της “Μακεδονίας” πληροφορήθηκαν πως σύμφωνα με απόφαση του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου ο πανηγυρισμός της εθνικής γιορτής της 25ης Μαρτίου αναβαλλόταν. Η γιορτή μεταφερόταν στις 21 Μαΐου, ημέρα της ονομαστικής γιορτής του νέου βασιλιά.
Η αναβολή του πρώτου εορτασμού της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και πολλών άλλων περιοχών της Μακεδονίας και της Ηπείρου, δεν ξένισε κανέναν, αφού το χώμα στον τάφο
του βασιλιά του Γεωργίου Α’ ήταν ακόμη νωπό. Ο δολοφονηθείς στις 5 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη βασιλιάς Γεώργιος κηδεύτηκε στην Αθήνα μόλις στις 20 Μαρτίου… Για τον λόγο αυτό η ανακοίνωση επεσήμαινε επίσης πως για τους εορτασμούς “το πένθος θα διακοπτόταν επί εικοσιτετράωρον”.
του βασιλιά του Γεωργίου Α’ ήταν ακόμη νωπό. Ο δολοφονηθείς στις 5 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη βασιλιάς Γεώργιος κηδεύτηκε στην Αθήνα μόλις στις 20 Μαρτίου… Για τον λόγο αυτό η ανακοίνωση επεσήμαινε επίσης πως για τους εορτασμούς “το πένθος θα διακοπτόταν επί εικοσιτετράωρον”.
Δεν ξέρουμε βεβαίως τι περιεχόμενο ήθελαν να δώσουν στους πρώτους εν ελευθερία εορτασμούς της εθνικής μας παλιγγενεσίας τη χρονιά εκείνη, αλλά από τα δημοσιεύματα της εποχής συμπεραίνουμε πως κάποιοι από τους πρωταγωνιστές του Α’ Βαλκανικού Πολέμου είχαν ταυτιστεί με ήρωες της επανάστασης του ’21. Για παράδειγμα ο υποπλοίαρχος Νικόλαος Βότσης, ο οποίος με παράτολμη ενέργεια βύθισε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το τουρκικό πολεμικό σκάφος “Φετχί Μπουλέντ”, παρομοιαζόταν με τους μπουρλοτιέρηδες του ’21. Αντίστοιχη περίπτωση ήταν και ο θείος του Βότση, ο κυβερνήτης του “Αβέρωφ” και επικεφαλής του στόλου Παύλος Κουντουριώτης, ο οποίος ταυτίστηκε με τους μεγάλους ναυτικούς ήρωες της ελληνικής επανάστασης. Ήταν βέβαια κι αυτός απόγονος θρυλικής οικογένειας ναυτικών του ’21.
Βεβαίως στην πρώτη φάση των Βαλκανικών Πολέμων την κατά ξηράν δόξα σχεδόν μονοπώλησε ο αρχιστράτηγος και διάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος. Αυτός όμως μετά τη δολοφονία του πατέρα του και την αιφνίδια ανάρρησή του στον θρόνο έμελλε να πάρει μια διαφορετική αίγλη. Αμέσως λοιπόν μετά τη δολοφονία άρχισε μια συζήτηση για το πώς θα πρέπει να τιτλοφορείται ο νέος βασιλιάς. Δηλαδή αν θα ονομαστεί Κωνσταντίνος Α’ ή Κωνσταντίνος ΙΒ’, πράγμα που θα σήμαινε πως ο νέος βασιλιάς “της Μεγάλης μας Ελλάδος και ένδοξος Στρατηλάτης πολύ δικαίως δύναται να θεωρήται ως διάδοχος των Βυζαντινών αυτοκρατόρων” (“Μακεδονία”,7 Μαρτίου 1913).
Όπως αναφέρει το άρθρο της “Μακεδονίας” της 14ης Μαρτίου με τίτλο “Μόνον Δωδέκατος”, το ζήτημα αυτό “απασχολεί την κοινήν Ελληνικήν γνώμην και τον τύπον”. Και συνεχίζει λέγοντας: “Η βουλή των Ελλήνων κατά την τελετήν της ορκωμοσίας επευφήμησε την Α.Μ. τον Βασιλέα ως Δωδέκατον, ούτω τον τιτλοφορεί ολόκληρος ο Ελληνικός τύπος ούτω τον ονομάζει, ούτω τον θέλει η Ελληνική κοινή γνώμη”.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο διπλός εορτασμός της εθνικής παλιγγενεσίας και της ονομαστικής γιορτής του βασιλιά είχε επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, και παρούσα ήταν όλη η πολιτική ηγεσία με προεξάρχοντα τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τους πρίγκιπες, όπως και τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Έτσι, παρά τις όποιες κόντρες και αντιθέσεις που προηγήθηκαν όσον αφορά την καθυστέρηση της κατάληψης της Θεσσαλονίκης, στη φάση εκείνη δεν φαίνεται ότι υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα μεταξύ βασιλιά και πρωθυπουργού. Ο εθνικός διχασμός, με κύριους πρωταγωνιστές τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο, θα έλθει αργότερα.
Όσο για την ατμόσφαιρα των εορτασμών, την παράσταση μάλλον έκλεψε ο “αθλητικώτατος το παράστημα, ωραιότατος την μορφήν” Κωνσταντίνος, ο “ζωντανεύσας τον ‘Μαρμαρωμένον Βασιληά’ των εθνικών παραδόσεων”.
Και μόνο στον λόγο του γυμνασιάρχη Λαμπρίδη επισημαίνουμε κάποιες ουσιαστικές αναφορές στην επέτειο της εθνικής μας παλιγγενεσίας…
* Για να διαβάσετε το αφιέρωμα σε μορφή pdf πατήστε εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου