‘Οταν γνώρισα τον υπαρξιστή Σίμο Τσαπνίδη

«Αν απελπιστείς, μην απελπίζεσαι»

Τον Σίμο Τσαπνίδη, τον “πρωτοπόρο  των Ελλήνων υπαρξιστών”  τον γνώρισα πριν από 25 και περισσότερα χρόνια κάπου γύρω απ’ τη Νομική.  Τότε μου είπε για τους “Έλληνες υπαρξιστές” και τη δράση τους.

Στη συνέχεια τον έβλεπα σε εκδηλώσεις με καθαρά ποντιακό περιεχόμενο. O Σίμος γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου. Γι αυτό και ονόμασε“Διογένη Σινωπέα” το Σύλλογο Ελλήνων Υπαρξιστών. Στην οικογένεια του είχαν θύματα -μεταξύ αυτών και οπατέρας του-  από  την εποχή στων σκληρών διώξεων που εξαπέλυσαν οι Τούρκοι εθνικιστές κατά των “μη αφομοιώσιμων” λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…  Μιλούσαμε πολύ για διάφορα θέματα. Τότε πρωτάκουσα για την περίφημη Παράγκα αλλά και διάφορα ανορθόδοξα που έκαναν και σόκαραν μάλλον τη συντηρητική μετεμφυλιακή Ελλάδα. Διάβαινα και ‘γω την μετα Σαρτ εποχή μου, οπότε άκουγα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την εμπειρία του Σίμου. 

Συνέχεια μου ζητούσε να περάσω απ’ το σπίτι του, κάπου μεταξύ Μοναστηρακίου και Ψυρρή. Ήθελε να μου δείξει το αρχείο του. Δυστυχώς δεν βρήκα το χρόνο να πάω τότε.

Τελικά το αρχείο το έδωσε στον Γιώργο Βιδάλη της Ελευθεροτυπίας, ο οποίος του έκανε και ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στην εφημερίδα.

Το αφιέρωμα που κάνω εγώ στο Σίμο, δε γίνεται μόνο για τη Μνήμη ενός απλού αλλά ιδιαιτέρως ενδιαφέροντος ανθρώπου που γνώρισα, αλλά και γιατί ακόμα με σιγοτρώνε οι ενοχές που δεν βρήκα τότε το χρόνο να ανταποκριθώ στα  καλέσματά του.  

Παρακάτω αναρτιούνται δύο κείμενα, ένα από το “Mediasoup“ και το άλλο του Γ. Βιδάλη:

——————————————

1)  Σίμος, ο αρχηγός των Ελλήνων υπαρξιστών

Πέρασαν περίπου 13 χρόνια από τότε που συνάντησα τον θρυλικό Σίμο, και όμως η μορφή του δεν φεύγει από το μυαλό μου. Τον έβλεπα για αρκετές μέρες, σε μια ταράτσα που ζούσε στην οδό Ρήγα Παλαμήδου, στου Ψυρρή. Δεν υπήρχε ασανσέρ και έκανα στάσεις για να πάρω ανάσες ανεβαίνοντας όλα εκείνα τα σκαλοπάτια. Τελικά, έφτανα σε μια σιδερένια πόρτα πάντα κλειστή.  Ο Σίμος είχε γράψει πάνω της με κιμωλία ΧΤΥΠΗΣΤΕ ΤΟ ΚΟΥΔΟΥΝΙ. Κουδούνι ήταν ένα ξύλινο καλαπόδι, κρεμασμένο από την πόρτα που το βάραγα με δύναμη ν ακούσει ο Σίμος και να έρθει να μου ανοίξει. Έτσι, βρισκόμουν στην ταράτσα, στον δικό του χώρο, και εκεί ο Σίμος μου διηγιόταν τη ζωή του. Αυτός ήταν ίσως και ο μεγαλύτερος επηρεασμός στη ζωή μου.

Ο αρχηγός των ελλήνωνυπαρξιστών,  γέρος και ξεχασμένος από όλους, στο λυκόφως του βίου του, είχε βρει έναν επιτέλους ακροατή, εμένα.  Μου μίλησε για όλα,  για την Ιπτάμενη Παράγκα της νιότης του, τους συντρόφους που χάθηκαν, για τα είκοσι χρόνια της περιπλάνησης μετά, το μεγάλο ταξίδι, με δουλειές του ποδαριού και κλίνη το χώμα ή τα παγκάκια. Κατέγραφα με ένα παράξενο πάθος, τα λόγια του, σε χαρτιά, σε μαγνητόφωνο. Έτσι διέσωσα την εικόνα του, τις αναμνήσεις του, τον ήχο της φωνής του. Αυτά όλα, είναι ίσως άχρηστα για μερικούς αλλά για μένα πολύτιμα μνημεία.

.

Η ΙΠΤΑΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΚΑ

Ο Σίμος, δημιουργεί την εποχή των υπαρξιστών, την εποχή της «ιπτάμενης παράγκας», το πρώτο γνωστό παράδειγμα ανεξάρτητου νεανικού κινήματος στην μεταπολεμική Ελλάδα. Το κίνημα αρχίζει από μικρή παρέα του 1950, αλλά απογειώνεται ξαφνικά το καλοκαίρι του 1953 που αναμφίβολα είναι και το ελληνικό καλοκαίρι της αγάπης.

Σίμος, ο αρχηγός των Ελλήνων υπαρξιστών

Οι έλληνες υπαρξιστές εμφανίζουν ένα τρόπο ζωής που αποτελεί εν πολλοίς πρόδρομο των χίπις. Κέντρο δράσης τους, μια ξύλινη παράγκα, 20 μέτρα μήκος και 5 μέτρα φάρδος με πατάρι 5Χ5, στην οδό Σαρρή 29 στου Ψυρρή.Η παράγκα ήταν η κατοικία και ταυτόχρονα το εργαστήριο του Σίμου Τσαπνίδη, όπου το καλοκαίρι κατασκευάζονταν αντίσκηνα και ομπρέλες θαλάσσης και το χειμώνα επιδιορθώνονταν καθίσματα και καλύμματα αυτοκινήτων.

Ήταν ανώγεια, ανέβαινες δύσκολα από την κακιά σκάλα, μια στενή ξύλινη σκάλα, σχεδόν κατακόρυφη. Από καταπακτή έμπαινες στο εσωτερικό, και βρισκόσουν σ’ ένα εξαίσιο σουρεαλιστικό μπέρδεμα:Ραπτομηχανές, έργα γλυπτικής, καθίσματα αυτοκινήτων, σπασμένες καρέκλες και μοτέρ ανακατεμένα με τα κίτρινα και κόκκινα πουλόβερ του Σίμου.  Στην οροφή κρεμασμένα σκεπάρνια, σαμπρέλες, καθίσματα, καραβάκια και ό,τι άλλο μπορούσε να βάλει ο «υπαρξιστικός νους». Στους τοίχους στερεωμένες με πινέζες φωτογραφίες, ποιήματα, ζωγραφιές και συνθήματα γραμμένα με κιμωλία. Ένα από αυτά έλεγε  «Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΙΜΟΣ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΑΠΕΛΠΙΣΤΙΚΗ!» ένα άλλο «ΑΝ ΑΠΕΛΠΙΣΤΕΙΣ, ΜΗΝ ΑΠΕΛΠΙΖΕΣΑΙ!».

Μέχρι το τέλος του 1952, οι υπαρξιστές του Ψυρρή είναι μια μικρή παρέα, αλλά στις 24 Ιανουαρίου 1953, κάνουν ένα σουρεαλιστικό πάρτι, που τους κάνει διάσημους. Το πάρτι γίνεται πρωτοσέλιδο θέμα  οι εφημερίδες δημοσιεύουν ρεπορτάζ για τους περίεργους τύπους που χορεύουν μπούγκι και τρώνε γιαούρτι και ρέγκες. Ο δημοσιογράφος Κώστας Αβραμόπουλος γράφει στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ και χαρακτηρίζει την παράγκα «ιπτάμενη», οι υπαρξιστές ενθουσιάζονται και υιοθετούν αμέσως τον χαρακτηρισμό.

  Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΑΡΞΙΣΤΩΝ

Αδιαμφισβήτητος αρχηγός των υπαρξιστών είναι ο αγράμματος τσαγκάρης, Σίμος Τσαπνίδης. Υπαρχηγοί και θεωρητικοί της κίνησης αναδεικνύονται  δύο. Ο Μιχάλης Χαλκιαδάκης, με το ψευδώνυμο Χάλκης και ο φοιτητής Κυριάκος Χατζηγεωργίου με το ψευδώνυμο Τζότζος ή Τζο. Αυτοί οι τρεις, αποτελούν την ηγετική ομάδα των υπαρξιστών που  γρήγορα επηρεάζουν χιλιάδες σε όλη την Ελλάδα.Δεν υπήρχε κοινή υπαρξιστική αμφίεση. Το ντύσιμο, τα μαλλιά και τα μούσια, ακολουθούσαν τη φαντασία και τον αυτοσχεδιασμό του καθένα ξεχωριστά. Έβλεπες αγόρια με καλοχτενισμένα μαλλιά και άλλα αχτένιστα. Μερικοί είχαν μούσι. Ένας από τους υπαρξιστές, ο Αιμίλιος, κυκλοφορούσε μ’ ένα τεράστιο Ναπολεόντειο καπέλο, που μερικές φορές πάνω του έβαζε ένα κουταβάκι. Έχουμε φωτογραφίες του Πιτ Κουτρουμπούση με ημίψηλο και του Σίμου με κοστούμι φτιαγμένο από δεκάδες διαφορετικά κομμάτια ύφασμα. Άλλες κοπέλες φορούσαν τις συνηθισμένες φούστες της εποχής και άλλες στενά κολλητά παντελόνια και μπερέδες. Η διάθεση όμως ήταν κοινή και συνοψιζόταν στο τρίπτυχο ΚΕΦΙ-ΧΑΡΑ-ΖΩΗ.

Συχνά πήγαιναν εκδρομές –μπροστά το τζιπ του Σίμου με την επιγραφή ΤΟ ΙΠΤΑΜΕΝΟ ΓΑΪΔΟΥΡΙ, μετέφερε μέχρι και δέκα υπαρξιστές και ακολουθούσαν φορτηγά που μετέφεραν τους υπόλοιπους. Απαράβατος όρος για να συμμετάσχει κάποιος στην εκδρομή ήταν να συνοδεύεται από ντάμα- κατά τους υπαρξιστές ντάμα θεωρούνταν και μία…γιαγιά! Έχουν σωθεί μερικά από τα εκδρομικά προγράμματα που φιλοτεχνούσαν και τύπωναν στον πολύγραφο οι δύο νεαροί φίλοι Πιτ Κουτρουμπούσης και Αντώνης Ευθυμιάδης. Στις εκδρομές διοργάνωναν παλαιστικούς και ποδοσφαιρικούς αγώνες, ξιφομαχία, ομιλίες και διαγωνισμούς χορού. Διαγωνίζονταν στην αντοχή, χόρευαν μέχρι εξαντλήσεως, το ζευγάρι που έμενε τελευταίο κέρδιζε μια ρέγκα! Η ρέγκα ήταν το αγαπημένο τους φαγητό και συχνά η τιμητική απονομή για πράξη εξαίρετη. Συμβόλιζε την λαϊκή καταγωγή του κινήματος ενώ άλλες φορές γινόταν το χιουμοριστικό όπλο αντιμετώπισης του καθωσπρεπισμού και κάθε τι που φάνταζε υπερβολικό και πομπώδες.

Από τις αρχές του 1953, οι έλληνες υπαρξιστές αποφασίζουν να οργανωθούν σε σύλλογο και καταθέτουν καταστατικό στο Πρωτοδικείο. Ο σύλλογος εγκρίνεται τον Αύγουστο του 1953, ως ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΡΞΙΣΤΩΝ «Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ». Αργότερα, όταν το κίνημα φούντωσε, έγιναν προσφυγές από διάφορους φορείς που ενοχλήθηκαν και η λέξη ΕΘΝΙΚΟΣ κόπηκε. Η αστυνομία ανάγκασε τον Σίμο να υπογράψει υπεύθυνη δήλωση ότι «δεν θα κάνει περαιτέρω χρήσιν δια τον Σύλλογον του τίτλου ΕΘΝΙΚΟΣ».

Μαθητές των τελευταίων τάξεων του Γυμνασίου έρχονται καθημερινά στα γραφεία του συλλόγου, δηλαδή στην παράγκα. Οι γονείς που ανησυχούν με τα πρωτοφανή αυτά φαινόμενα νεανικής ελευθερίας, σχηματίζουν «αγανακτισμένες ομάδες»  και κάποτε φθάνουν στο σημείο να πετροβολήσουν την ιπτάμενη παράγκα. Όμως, μια πρωτόγνωρη διάθεση για ζωή έχει κατακτήσει τους νέους σε σημείο που δεν διστάζουν να δείχνουν πια ανοιχτά, στο σπίτι, στο δρόμο και στο σχολείο, την υπαρξιστική τους πίστη. Ζητούσαν τώρα την ελευθερία που για χρόνια τους είχαν στερήσει. Από την καθημερινή εφημερίδα ΙΠΤΑΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΚΑ που οι υπαρξιστές έβγαζαν σε ένα αντίτυπο και τοιχοκολλούσαν στον σύλλογο, μαθαίνουμε αρκετά περιστατικά «νεανικής απείθειας».
«..στο δεύτερο γυμνάσιο Θηλέων, μια μαθήτρια σηκώθηκε να πει μάθημα φορώντας μια χάρτινη γραβάτα που είχε ζωγραφισμένη την παράγκα…»

Ο ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΙΟΝΙΩΝ 

Είναι σίγουρο ότι η αστυνομία θα εύρισκε τρόπο να κλείσει την παράγκα, αμέσως ύστερα από τις πρώτες αντιδράσεις της συντηρητικής κοινωνίας, όμως οι υπαρξιστές κερδίζουν μερικούς μήνες ζωής ύστερα από μια εντυπωσιακή πράξη φιλανθρωπίας. Στον μεγάλο σεισμό των Ιονίων, ήταν οι μόνοι που κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν ένα μεγάλο για την εποχή ποσό(4.300.000 δρχ.) και να το διαθέσουν για την ανακούφιση των σεισμοπλήκτων. Τα γεγονότα έχουν ως εξής…
Τον Αύγουστο του 1953, ισχυρότατος σεισμός έπληξε τα νησιά του Ιονίου. Η Ζάκυνθος σχεδόν ισοπεδώθηκε. Η Ιθάκη και η Κεφαλλονιά, θρηνούσαν εκατοντάδες νεκρούς. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έπληξαν την μεταπολεμική Ελλάδα. Οι υπαρξιστές αποφασίζουν να διοργανώσουν ένα πάρτι, είχαν σκοπό να μαζέψουν όσο περισσότερο κόσμο μπορούσαν και να κάνουν έρανο για να βοηθήσουν άμεσα τους πληγέντες. Για τον σκοπό αυτό, φυσικά δεν αρκούσε η παράγκα. Συμφωνούν με τον ιδιοκτήτη του κέντρου ΚΟΜΠΑΡΣΙΤΑ, ένα μαγαζί με τεράστιο κήπο στη Νέα Φιλαδέλφεια. Στέλνουν επιστολή στον Αλέκο Σακελλάριο, και του ζητούν συμπαράσταση. Όταν η είδηση ανακοινώνεται, ακολουθούν φοβερά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά που κατηγορούν τους «αλήτες που τολμούν να κάνουν πάρτι». Ο Σακελλάριος, γράφει ένα πύρινο άρθρο στην ΑΚΡΟΠΟΛΗ και κατακεραυνώνει τους στενοκέφαλους. Γράφει πως τα λεφτά είναι απαραίτητα από όπου και αν προέρχονται και θα απαλύνουν την τρομερή δυστυχία. Μπαίνει στο πλευρό τους και το πάρτι γίνεται στις 2 Σεπτεμβρίου 1953.

Οι υπαρξιστές φτιάχνουν ομοίωμα της παράγκας που μπορεί να χωρέσει το συγκρότημά τους, τους PJC.
Το ομοίωμα επιγράφεται με δεκάδες συνθήματα, έχει χάρτινα φτερά, καμινάδα και μπαίνει πάνω σε πλατφόρμα για να  ρυμουλκηθεί από  το τζιπ του Σίμου. Το τζιπ φυσικά δεν μπορεί να σύρει αυτό το βάρος και ειδοποιούν φορτηγό που θα ρυμουλκήσει τελικά, τζιπ και ομοίωμα.

Στο πάρτι των υπαρξιστών οι PJC δίνουν ρεσιτάλ κεφιού ενώ τα παιδιά χορεύουν μπούγκι και κόνγκα. Εκείνη τη νύχτα, οι υπαρξιστές συναντούν αναγνωρισμένους καλλιτέχνες και δημιουργούν το πιο ενδιαφέρον καλλιτεχνικό γεγονός στην Αθήνα. Η Σοφία Βέμπο τραγουδά ενώ οι PJC παίζουν μπούγκι. Ο ηθοποιός Βασίλης Λογοθετίδης αυτοσχεδιάζει με ποτήρια στο κεφάλι και οι υπαρξιστές αγωνίζονται στην ξιφομαχία. Ο Γιώργος Οικονομίδης, ο Αλέκος Σακελλάριος, ο Χρήστος Γιαννακόπουλος, η Ίλυα Λυβικού..είναι συγκινητικό να διαβάζει κανείς ονόματα ανθρώπων που χωρίς να έχουν καμία προηγούμενη επαφή με τα παιδιά της παράγκας, συναδελφώνονται μαζί τους για τον ιερό σκοπό. Στο πάρτι γίνεται έρανος και συγκεντρώνονται 4.200.000 δρχ. Άλλες 100.000 δρχ. δίνουν στην Αρχιεπισκοπή τα παιδιά από δικό τους εσωτερικό έρανο. Για λίγο καιρό οι υπαρξιστές γίνονται λαϊκοί ήρωες και δρουν ανενόχλητοι. Οι επόμενοι τρεις μήνες θα φέρουν και το αποκορύφωμα στο πιο τολμηρό νεανικό όνειρο που γνώρισε η Ελλάδα. Μετά από αυτό έρχεται το τέλος…

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΥΠΑΡΞΙΣΤΩΝ

Αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά του 1954, η Γενική Ασφάλεια ενεργοποιεί σχέδιο αντιμετώπισης του «υπαρξιστικού κινδύνου». Αστυνομικοί που υποδύονται τους υπαρξιστές μπαίνουν στην παράγκα. Σκοπό έχουν να βρουν ενοχοποιητικά στοιχεία, το οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί επικίνδυνο για τα «χρηστά ήθη» της εποχής. Τα ενοχοποιητικά στοιχεία που βρίσκουν τελικά οι αστυνομικοί, είναι αστεία, αλλά για το κλίμα της εποχής φαίνεται πως είναι σοβαρά…
-αγόρια και κοπέλες καπνίζουν και κάθονται στο πάτωμα
-υπάρχουν ζωγραφικοί πίνακες με γυμνά και
-ποιήματα που εξυμνούν τον έρωτα…

Η αναφορά γίνεται στον Νομάρχη Αττικής και ο Νομάρχης ζητά το κλείσιμο της παράγκας. Στις 21 Ιανουαρίου 1954, η Γενική Ασφάλεια κάνει έφοδο και συλλαμβάνει όλους τους παρευρισκόμενους. Η κατηγορία είναι «συμμετοχή σε όργια». Τα παιδιά μεταφέρονται στο ΣΤ αστυνομικό τμήμα, όπου ανακρίνονται μέχρι το πρωί για να ομολογήσουν. Όταν τελικά δεν ομολογούν –αφού δεν έχουν τίποτα να ομολογήσουν- ειδοποιούνται οι γονείς και αφήνονται ελεύθερα με την απειλή ότι θα «τα μαυρίσουν αν τα ξαναπιάσουν». Η παράγκα κλείνει μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση. Η δίκη αρχίζει τον Ιούνιο του 1954 και είναι μια ιλαροτραγωδία…
Η κατηγορία «περί διδασκαλίας του ελευθέρου έρωτα» στηρίζεται σε ένα ποίημα του Χάλκη που η Ασφάλεια βρήκε στην παράγκα.

Λεύτερος είναι ο έρωτας και σκλάβα η αγάπη
Ο έρωτάς μου λεύτερα, σκεπάζει όλη την πλάση
Κι η πλάση, ξεσκεπάζεται στο αυτοξεπέρασμά μου
Και λεύτερη, η άναρχη, σμίγει τον έρωτά μου
Στο δικαστήριο καταλήγουν να δικάσουν ένα από τα ωραιότερα ποιήματα της εποχής!
Τελικά το δικαστήριο «των εν Αθήναις Εφετών» (15 Ιουλίου 1955), αποφασίζει το οριστικό κλείσιμο της παράγκας, με το σκεπτικό ότι «η λειτουργία του συλλόγου απέβη παράνομος, ανήθικος και αντίθετος  προς την δημοσίαν τάξιν». Η απόφαση αυτή, ουσιαστικά αποδεικνύει ότι η κοινωνία της εποχής δεν μπορεί να δεχθεί κανένα φαινόμενο νεανικής ελευθερίας. Για την Ελλάδα, είναι ακόμη πολύ νωρίς. Τον Σεπτέμβριο του 1956, ο Σίμος θα φύγει από την Ελλάδα και ο ελληνικός υπαρξισμός, σβήνει οριστικά.

«Αν απελπιστείς, μην απελπίζεσαι»

Του Γιώργου Βιδάλη

Τσαγκάρης και επισκευαστής ομπρελών, μποέμ και περιηγητής, ο Σίμος Τσαπνίδης (1909-1999) υπήρξε ο αρχηγός της ομάδας της ελληνικής εκδοχής του υπαρξισμού με τις συζητήσεις και τα πάρτι στην περίφημη «Ιπτάμενη Παράγκα»-κατοικία του στη γειτονιά του Ψυρρή στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Να λοιπόν που… επιστρέφει με δικά του κείμενα αλλά και μ’ ένα βιβλίο σχετικό μ’ αυτόν για να φανεί εκείνη η δύσκολη εποχή μ’ ένα αλλιώτικο αλέγκρο βλέμμα.

Με τη φροντίδα του δημοσιογράφου Μανώλη Νταλούκα ανοίχτηκε το αρχείο του Σίμου του υπαρξιστή που παρέμενε κλειστό από το θάνατό του σε δύο θυρίδες της Εμπορικής Τράπεζας στην Ομόνοια. Εκεί βρέθηκαν:

**Το «Βιβλίο του Σίμου», ένα χειρόγραφο βιβλίο 1.372 σελίδων, όπου ο ίδιος εξιστορεί τη ζωή και τη δράση των υπαρξιστών της Ιπτάμενης Παράγκας. Από το πώς έγινε ο Σύλλογος Ελλήνων Υπαρξιστών έως το κλείσιμό του με την επέμβαση της Αστυνομίας (1953-1955). Εντυπώσεις περαστικών από το θρυλικό αυτό στέκι, όπως του Νίκου Καρούζου ή του Ζακ Πρεβέρ. Ενας ξέγνοιαστος τρόπος ζωής με πάρτι, χορούς, αναγνώσεις ποιημάτων, χιούμορ λυτρωτικό, εκδρομές αλλά και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Ενα μικρό κίνημα ανθρώπων που ήταν κατά κάποιο τρόπο οι πρόδρομοι των μπίτνικς και χίπις στην ήπια ελληνική μορφή τους.

Να τονίσουμε εδώ ότι ο Νταλούκας αφιερώνει ένα εκτενές κεφάλαιο στην «Εποχή της Παράγκας» (1953-1956) στο βιβλίο του «Ελληνικό Ροκ», που ξεκινάει από τη γενιά του χάους και φτάνει έως το θάνατο του Παύλου Σιδηρόπουλου (1945-1990). Ενα ενδιαφέρον βιβλίο για την ιστορία του ελληνικού ροκ που θα κυκλοφορήσει τον Μάρτιο από τις εκδόσεις «Αγκυρα».

**Στις θυρίδες βρέθηκαν επίσης τα ημερολόγια του Σίμου που μετά το κλείσιμο της Παράγκας έφυγε το ’56 από την Ελλάδα και περιπλανήθηκε στην Ευρώπη έως το ’78. Μια περιηγητική ματιά με πολλές πληροφορίες για τη ζωή των Ελλήνων στο εξωτερικό, για τους ξένους περιθωριακούς, κ.ά.

**Αρνητικά φιλμ με περίπου 40.000 ασπρόμαυρες φωτογραφίες που τράβηξε ο Σίμος στα ταξίδια του. Από τις πρώτες αντιδικτατορικές ομάδες των Ελλήνων του εξωτερικού έως τις πρώτες πορείες ειρήνης στο Ολντερμάστον και τον Γαλλικό Μάη του ’68.

**Φωτογραφίες με παρέες υπαρξιστών στην Παράγκα αλλά και έργα τέχνης που σκάρωναν εκεί. Ητοι, ζωγραφιές και σκίτσα των Πιτ Κουτρουμπούση, Πέτρου Πανταζή, Αντώνη Ρηγάτου, κ.ά.

Η δίκη της «Παράγκας»

«Η κατάστασις είναι κρίσιμος αλλά όχι απελπιστική», «Αν απελπιστείς, μην απελπίζεσαι», «Χαιρετούμε τη λόξα του γέλιου». Τέτοια συνθήματα και ατάκες έβλεπες στους ξύλινους τοίχους της «Παράγκας» μαζί με διάφορα περίεργα αντικείμενα κρεμασμένα από το ταβάνι. Νέοι και νέες από λαϊκές τάξεις κυρίως, ξέδιναν κουβεντιάζοντας, χορεύοντας μπούκι-μπούκι, διαβάζοντας ποιήματα. «Σ’ αυτό το πλεούμενο σκάφος φιλοσοφούμε και κάνουμε όλων των ειδών τις συζητήσεις για τον σουρεαλισμό, υπαρξισμό, φουτουρισμό και την τέχνη» σημείωνε στο βιβλίο του ο Σίμος.

Για τους σεισμόπληκτους

Τον Αύγουστο του 1953 η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά θα πληγούν από ισχυρό σεισμό και θα υποστούν μεγάλες καταστροφές. Οι υπαρξιστές για να βοηθήσουν αποφασίζουν να διοργανώσουν ένα φιλανθρωπικό χορό σ’ ένα κέντρο στη Νέα Φιλαδέλφεια. Υφίστανται έντονες και κοροϊδευτικές αντιδράσεις από εφημερίδες και περιοδικά (θα τους συμπαρασταθεί αρθρογραφώντας ο Αλέκος Σακελλάριος). Το πάρτι με το συγκρότημα «PJC» των υπαρξιστών θα γίνει με μεγάλη επιτυχία και με τη συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών όπως η Σοφία Βέμπο, ο Βασίλης Λογοθετίδης, ο Σακελλάριος, ο Οικονομίδης, κ.ά. Από τον έρανο θα συγκεντρωθούν 4.200.000 δρχ. Τα παραπάνω αναφέρονται στο σχετικό κεφάλαιο του βιβλίου του Μανώλη Νταλούκα «Ελληνικό Ροκ» που είναι υπό έκδοση. Οπως και το τέλος των υπαρξιστών που θα κριθεί στα δικαστήρια τον Ιούνιο του ’54 μετά από επέμβαση της Αστυνομίας για να προστατέψει τα… χρηστά ήθη της εποχής. Τα ενοχοποιητικά στοιχεία που καταθέτει αστυνομικός είναι ότι πήγαιναν εκδρομές πάντοτε ζευγάρια (!), κάπνιζαν κι υπήρχαν σκίτσα με γυμνές απεικονίσεις στην «Παράγκα». Το δικαστήριο θα στηριχτεί κυρίως σ’ ένα ερωτικό ποίημα του υπαρξιστή Μιχάλη Χαλκιαδάκη που έλεγε:

«Λεύτερος είναι ο έρωτας / και σκλάβα η αγάπη / ο έρωτάς μου λεύτερα / σκεπάζει όλη την πλάση / Η πλάση ξεσκεπάζεται / στ’ αυτοξεπέρασμά μου / και λεύτερη η άναρχη / σμίγει τον έρωτά μου».

Για να βγάλει την απόφαση ότι το ποίημα «κεντρίζει την αυτόθι συχνάζουσα και δη ανήλικον νεολαία προς τη φιληδονίαν και τη σωματικήν και ηθικήν διαφθοράν». Τελικά το δικαστήριο των Εφετών τον Ιούλιο του ’55 θ’ αποφασίσει το οριστικό κλείσιμο της «Παράγκας» με το σκεπτικό ότι «η λειτουργία του συλλόγου απέβη παράνομος, ανήθικος και αντίθετος προς την δημοσίαν τάξιν». Τον Σεπτέμβριο του ’56 ο Σίμος θα φύγει από τη χώρα για να περιπλανηθεί στην Ευρώπη και ο ιδιόμορφος αυτός ελληνικός υπαρξισμός θα σβήσει οριστικά.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΙΔΑΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 27/02/2006

http://kars1918.wordpress.com/2011/12/05/greekssourealist/