Πώς στηθηκε το μεγάλο κόλπο με την Proton Bank

Γράφει: Ειδικός Συνεργάτης

Τα τελευταία χρόνια το όνομα Λαυρεντιάδης είχε εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της επιχειρηματικής ζωής του τόπου. Αλλοτε αναφερόταν ως το υπόδειγμα μίας επιτυχούς επιχειρηματικής πορείας, άλλοτε τροφοδοτούσε χρηματιστηριακές προσδοκίες, τις περισσότερες ωστόσο φορές προκαλούσε ερωτηματικά με το μέγεθος της αξίας των κινήσεών του και το περίπλοκο της σκακιέρας την οποία έστησε στον επιχειρηματικό στίβο. Παρά τις γκρίνιες των μικρομετόχων, που έσπευσαν να βάλουν τα χρήματά τους στις διάφορες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, χρήματα τα οποία έβλεπαν σε σύντομο χρονικό διάστημα να εξανεμίζονται, ένα ολόκληρο σύστημα
δημοσίων σχέσεων και διαφημιστικής δαπάνης εξακολουθούσε να διατηρεί τον Λαυρεντιάδη στο πάνθεον των success stories. Σε αυτό συνέβαλλαν οι κατά καιρούς γενναιόδωρες χορηγίες του σε πολιτιστικά δρώμενα, η ανελλιπής παρουσία του στα κοσμικά προσκήνια, οι σχέσεις του με όλο το πολιτικό φάσμα και ασφαλώς η ανακήρυξή του από το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο ως «επιχειρηματία της χρονιάς». Ολα αυτά, ώσπου ο Λαυρεντιάδης ξέφυγε από το πλαίσιο της βιομηχανικής δραστηριότητας για να γίνει τραπεζίτης σε μία μικρή και ασήμαντη ως εκείνη τη χρονιά τράπεζα, την Proton Bank. Η εποπτική Αρχή, δηλαδή η Τράπεζα της Ελλάδος, εξ αρχής δεν είδε με καλό μάτι τούτη την κίνηση. Εξ αυτού του λόγου χρειάστηκε περίπου δέκα μήνες για να εκδώσει τη σχετική άδεια, χωρίς ωστόσο να τη βγάζει ποτέ την τράπεζα από το μικροσκόπιό της. Βεβαίως, χρειάστηκε να περάσει αρκετός χρόνος, να παρατηρηθούν διαδοχικές αλλαγές στη διοικητική δομή της, να προξενήσουν εντύπωση οι ροές των δανείων και τα ανοίγματα που παρουσίαζε, ώσπου να ασχοληθεί μαζί της η Αρχή για την καταπολέμηση του μαύρου χρήματος και να βγάλει στην επιφάνεια όσα έβγαλε. Και δεν είναι μόνο τα 51 εκατομμύρια, για τα οποία η κεντρική τράπεζα παρακολούθησε την πορεία τους (από την Proton σε διάφορα funds και από εκεί σε άλλες εταιρείες συμφερόντων Λαυρεντιάδη και στο τέλος σε καταθετικό λογαριασμό τρίτης τράπεζας, «από όπου έφευγαν με βαλιτσάκια», κατά την έκφραση στελέχους της ΤτΕ). Είναι και το ποσό των 722 εκατ. ευρώ των επισφαλών δανείων της Proton, το 90% των οποίων κατευθύνθηκε προς εταιρείες του Λαυρεντιάδη. Βεβαίως η υπόθεση βρίσκεται στη Δικαιοσύνη, η οποία άσκησε ήδη δίωξη για υπεξαίρεση, απάτη και ξέπλυμα χρήματος, αν και η επιστροφή των 51 εκατομμυρίων διαγράφει την πρώτη κατηγορία, σύμφωνα με τον νόμο. Ηδη, πολλοί στην αγορά παρομοιάζουν την υπόθεση Λαυρεντιάδη με την πολύκροτη υπόθεση Κοσκωτά, αν και στην τελευταία το αντικείμενό της ήταν πολύ μικρότερο σε αξία. ΑΥΓΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΣΕΠΗ ΤΟΥ  Ο Λαυρεντιάδης βάλθηκε από πολύ ενωρίς, σε ηλικία 35 ετών, να δημιουργήσει ένα νέο επιχειρηματικό τζάκι. Στην αρχή έδειχνε να τα καταφέρνει όσο έπαιζε μπάλα στο γήπεδό του, δηλαδή στη βιομηχανία. Οταν όμως επεκτάθηκε στις εκδόσεις και κυρίως στις τράπεζες, η σούπα χάλασε για να καταλήξει όπως κατέληξε και να οδηγηθεί στην απόφαση να μετοικήσει μόνιμα στο Λονδίνο, αφού προηγουμένως φρόντισε κάτω από τη μύτη της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς να μεταβιβάσει σε fund συμφερόντων ή επιρροής του τις περισσότερες εταιρείες του, χωρίς ωστόσο να απεμπλακεί ποτέ από αυτές. «Επικοινωνιακά ήταν λάθος του να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να πωλήσει τις συμμετοχές του χωρίς στην ουσία να απεμπλακεί. Αυτό το πισωγύρισμα έκανε κακό στο προφίλ του, το οποίο είχε ήδη τρωθεί από την κατρακύλα της μετοχής της Alapis. Στο peak η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας ήταν 1,3 δισ. ευρώ και σήμερα μόλις 2,45 εκατ. ευρώ. Πρόλαβε μέσα σε λίγο διάστημα να χάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών», περιγράφουν άνθρωποι που ήταν κοντά του στην «αποκαθήλωση».  Την περίοδο 2003-2009 ο Λαυρεντιάδης κατάφερε να γιγαντώσει τις εταιρείες του και να προσδώσει αξία στους μετόχους που τον ακολουθούσαν.  Υπήρχαν βεβαίως και οι αντίθετες ψύχραιμες φωνές που υποστήριζαν ότι είναι «μετρ για την τσέπη του, αφού τα κέρδη ανά μετοχή των εταιρειών του έβαιναν μειούμενα λόγω της πληθώρας των τίτλων που εξέδιδε έπειτα από τεράστιες αυξήσεις κεφαλαίου, αλλά και γιατί ποτέ δεν μπορούσες να συγκρίνεις έναν ισολογισμό μίας χρήσης με έναν προηγούμενο, αφού πάντα τα μεγέθη ήταν ανόμοια λόγω των πολλών εξαγορών και συγχωνεύσεων στις οποίες προχωρούσε στο ενδιάμεσο». Αλλά, ως συνήθως, τέτοιες φωνές πνίγονται μέσα στον ορυμαγδό των επαίνων και των επιπόλαιων ή στοχευμένων δημοσιευμάτων. ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Η ΕΚ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΝΕΟΧΗΜΙΚΗ Ο Λαυρεντιάδης απασχόλησε για πρώτη φορά το ευρύ επενδυτικό κοινό τον Μάρτιο του 2003, όταν πέρασε τις πύλες της Σοφοκλέους η εκ κληρονομίας Νεοχημική. Η εταιρεία, με έδρα το Αιγάλεω, ανήκε στην οικογένειά του και ο επιχειρηματίας είχε αναλάβει τις τύχες της όταν ήταν μόλις 18 ετών, ύστερα από τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του. Η Νεοχημική, όμως, που έως τότε παρήγε φασόν απορρυπαντικά για μεγάλους διεθνείς οίκους, είναι αλήθεια ότι αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα. Το 2005 πακέτα μετοχών της εταιρείας άρχισαν να μεταβιβάζονται σε ξένους θεσμικούς.  Η συνεργασία του με τον χρηματιστή κ. Μ. Βάρσο άρχισε να αποδίδει καρπούς. Οι διψήφιοι ρυθμοί ανάπτυξης της εταιρείας και οι εξασφαλισμένες δουλειές από πολυεθνικές χημικές βιομηχανίες έδιναν το απαραίτητο growth story, που πούλησε πολύ καλά ο κ. Βάρσος στους ξένους επενδυτικούς οίκους. Ηταν περίεργο φαινόμενο για τα δεδομένα της εποχής ξένοι θεσμικοί να τοποθετούνται σε εταιρείες μικρής κεφαλαιοποίησης.  Μάλιστα, τις συναλλαγές είχε ψάξει και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για να καταλήξει ότι όντως οι αγοραστές είναι μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι. Η Νεοχημική πωλήθηκε το 2008 στο Carlyle Group προς 19 ευρώ ανά μετοχή, όταν η τιμή εισαγωγής της ήταν 1,39 ευρώ. Το αμερικανικό fund ξόδεψε πάνω από 700 εκατ. ευρώ για να αποκτήσει την πλειονότητα των μετοχών της Νεοχημικής.  Ο Λαυρεντιάδης πώλησε στην ανώτατη τιμή την εταιρεία του και εισέπραξε σε προσωπικό επίπεδο περίπου 130 εκατ. ευρώ. Η επαναγορά της Νεοχημικής έπειτα από δύο χρόνια, ύστερα από δικαστικό αγώνα που είχε ξεκινήσει η Carlyle, έδωσε τροφή στα σενάρια ότι ο ισολογισμός ήταν «μαγειρεμένος». Ο ίδιος υποστήριξε ότι επαναγόρασε την εταιρεία για συναισθηματικούς λόγους και απέδωσε την κακή πορεία της στο μάνατζμεντ των Αμερικανών. Ωστόσο, πολλοί είναι εκείνοι που σήμερα λένε ότι από αυτή την ιστορία έχασαν μυθώδη ποσά. ΤΟ ΕΥΡΗΜΑ ΤΗΣ ALAPIS Στο τέλος του 2006 δημιούργησε την Alapis με τη συγχώνευση τεσσάρων εταιρειών (Veterin, ΕΒΙΚ, Lamda Detergent και Εlpharma). Μέσα σε τέσσερα χρόνια και ύστερα από 19 εξαγορές, μεταξύ αυτών και της Γερολυμάτος, η Alapis έγινε η μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία στη χώρα μας, αλλά με σοβαρά προβλήματα ρευστότητας.  Σήμερα, η Alapis βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, καθώς με βάση την εξαμηνιαία λογιστική κατάσταση που έχει δημοσιεύσει, αντιμετωπίζει πλέον τεράστιο πρόβλημα διαχείρισης των χρεών της. Το σύνολο των υποχρεώσεων στο εξάμηνο ανερχόταν σε 1,1 δισ. ευρώ, οι βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις σε 810,6 εκατ. ευρώ και τα ταμειακά διαθέσιμα σε 83.333 ευρώ από 210.000 ευρώ που ήταν στο σύνολο του 2010. Ωστόσο, στην υποσημείωση του ορκωτού ελεγκτή αναφέρεται ότι από τις δανειακές υποχρεώσεις 810,6 εκατ. ευρώ, η εταιρεία βρίσκεται σε διαδικασία διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες συνολικού ποσού 735 εκατ. ευρώ, πράγμα όμως που είναι αμφίβολο εάν τελεσφορήσει. Ηδη, σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, το θέμα δείχνει να σκαλώνει. Οσοι επένδυσαν στην εταιρεία βλέπουν να έχουν χάσει τα χρήματά τους, αφού η τιμή της μετοχής της είναι μόλις 5 λεπτά του ευρώ! Στον όμιλο απασχολούνται 1.472 άτομα, που ανησυχούν για το μέλλον τους, καθώς ξεκίνησαν απολύσεις και μειώσεις αποδοχών.  ΚΤΙΖΟΝΤΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Η επιτυχημένη στην αρχή επιχειρηματική πορεία του και τα πολλά λεφτά άνοιξαν δρόμους στον νεαρό επιχειρηματία. Φίλα προσκείμενος στη Νέα Δημοκρατία, σήκωνε το τηλέφωνο και μιλούσε με όλους τους τότε υπουργούς. Αριστες σχέσεις φρόντιζε να έχει όμως και με στελέχη του ΠαΣοΚ και με την Αριστερά. Μάλιστα, έκανε εντύπωση η παρουσία του σε μία εκδήλωση που είχε διοργανώσει ο μακαρίτης Λεωνίδας Κύρκος, ενώ παράλληλα του ήρθε πολύ βολική η ανακήρυξή του ως επιχειρηματία της χρονιάς το 2006 από το ΕΒΕΑ, με μία πρόχειρη, είναι αλήθεια, επιχειρηματολογία. (σ.σ. Είναι πολλοί εκείνοι που υποστηρίζουν πλέον ότι αυτού του είδους οι διακρίσεις πρέπει να τεθούν σε νέα βάση για να μην εκθέτουν τους διοργανωτές). Κάπως έτσι άρχισε να στήνεται και ένα κοινωνικό στάτους. Η φρουρά του άρχισε να αυξάνεται και όπου πήγαινε η αυτοκινητοπομπή που τον συνόδευε δημιουργούσε μποτιλιάρισμα. Εκανε κουμπαριά με τον τέως πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα κ. Ντάνιελ Σπέκχαρντ, τον οποίο και διόρισε πρόεδρο του ΔΣ στην Proton Βank, προξενώντας τεράστια εντύπωση και δημιουργώντας πλήθος σεναρίων. Εγινε μανιώδης συλλέκτης έργων και ήταν χορηγός σε αρκετές εκδηλώσεις της Τέχνης και των Γραμμάτων που ελάμβαναν χώρα στο Μουσείο Μπενάκη, στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο Μέγαρο Μουσικής κ.ά. Παράλληλα βοηθούσε με σημαντικά ποσά φιλανθρωπικά ιδρύματα και την Εκκλησία. Τη θέση της «μικρής» Merit ως συμβούλου στα επιχειρηματικά του σχέδια πήραν η Deutsche Βank, η RΒS και οι ελληνικές Alpha και Πειραιώς. Στις αρχές του 2010 χρηματοδότησε την Εδρα Μελετών Ν.Α. Ευρώπης Λαυρέντη Λαυρεντιάδη στο Τhink Τank Center for Strategic and Ιnternational Studies στην Ουάσινγκτον και έγινε προνομιακός συνομιλητής ανθρώπων που κινούν τα νήματα σε όλα τα πλάτη και μήκη της Γης.  ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Στην αρχή αθόρυβα αλλά στην πορεία με εκκωφαντικές κινήσεις ο Λαυρεντιάδης επεκτάθηκε μαζί με τον κ. Π. Κυριακίδη στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οι εκδοτικές δραστηριότητες του κ. Κυριακίδη εμφανίζονται να είναι αυτόνομες, πέρα από τις δουλειές του Λαυρεντιάδη. Για αυτό και ο ίδιος ο κ. Κυριακίδης έσπευσε να διευκρινίσει στο ΧΑ όταν η εταιρεία ΝΕΠ Εκδόσεις απέκτησε το 12,53% του Πήγασου («Εθνος», «Ημερησία» κ.ά.) και το 10,14% της Χ. Κ. Τεγόπουλος («Ελευθεροτυπία») ότι είναι ο βασικός μέτοχος της ΝΕΠ.  Οπως και να έχει, οι επενδύσεις στα ΜΜΕ είχαν χαρακτηριστεί από πολλούς «τουλάχιστον αλλοπρόσαλλες». Εξαγοράστηκαν εφημερίδες και κανάλια ζημιογόνα - πλην ελαχίστων εξαιρέσεων - σε έναν κλάδο που και προ κρίσης κλυδωνιζόταν. Ολα έδειχναν ότι οι δύο επιχειρηματίες επεδίωκαν «ασυλία» από τα ΜΜΕ. Οι ίδιοι έλεγαν ότι διαμορφώνουν ένα χαρτοφυλάκιο συμμετοχών το οποίο υπό την ομπρέλα της ΝΕΠ θα έμπαινε στο Χρηματιστήριο.  Σήμερα ο όμιλος ΝΕΠ, εκτός από το 12,53% του Πήγασου και το 10,14% της Χ. Κ. Τεγόπουλος, ελέγχει μεταξύ άλλων το 10% στον ΣΚΑΪ FΜ, το 10% του Red FΜ, το 50% του περιοδικού «Επίκαιρα» (το άλλο 50% το κατέχουν οι Εκδόσεις Λιβάνη) και το 26,66% της εκδοτικής εταιρείας του κ. Γ. Κύρτσου. Επίσης, με 100% ελέγχει τον ραδιοσταθμό Flash, τους τηλεοπτικούς σταθμούς Κανάλι 10 και Sport ΤV, την αγγλόφωνη εφημερίδα και το portal «Αthens Νews» και τις εφημερίδες «Εspresso», «Χώρα», «Ισοτιμία», «Score» και την εταιρεία Daily Ρress (περιοδικός Τύπος).  Με την εμπλοκή του Λαυρεντιάδη στο ποδόσφαιρο τα πράγματα ήταν πιο απλά. Τον Νοέμβριο του 2009 έναντι 25 εκατ. ευρώ απέκτησε το 9,9% της ΠΑΕ Ολυμπιακός, το 50% της Καραϊσκάκης ΑΕ που εκμεταλλεύεται το γήπεδο του Ολυμπιακού και το 10% της Θρύλος ΑΕ. Οι περισσότερες εξ αυτών των συμμετοχών εξακολουθούν να καταγράφουν ζημιές, χωρίς ωστόσο τούτο να σημαίνει ότι η προσωπική περιουσία που απεκόμισε ο επιχειρηματίας υφίσταται τις συνέπειες. Τις συνέπειες όλης αυτής της διαδρομής υφίσταται το κράτος, μέσα από τη διάσωση της Proton Bank, οι χιλιάδες μικρομέτοχοι που έχασαν τα χρήματά τους και ασφαλώς οι εργαζόμενοι των εταιρειών που βλέπουν το μέλλον τους αβέβαιο, αν όχι μαύρο. ΖΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΧΡΗΜΑ «Ο Λαυρεντιάδης ζάλιζε το χρήμα, προτού αυτό καταλήξει στην τσέπη του!». Με αυτή ακριβώς τη φράση περιέγραψε στο «Κέρδος» τραπεζίτης που είναι σε θέση να γνωρίζει πολύ καλά τα της Proton Bank. Εταιρείες-σφραγίδες που δανειοδοτήθηκαν με την ίδρυσή τους, μεταφορές κεφαλαίων δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ και δύο υπό εκκαθάριση εταιρείες, οι οποίες αποτέλεσαν τους τελικούς αποδέκτες ύποπτων διαδρομών χρήματος.  Το πόρισμα άλλωστε του προέδρου της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Π. Νικολούδη, που διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών για να σταθεί η αφορμή για την ποινική δίωξη και η αρχή για την επιστροφή των 51 εκατ. ευρώ στην Proton, φέρνει στο φως νέα στοιχεία για το πώς έσπασε και πούλησε δραστηριότητες που ανήκαν στον όμιλο Alapis ο Λαυρεντιάδης. Και επίσης τα ποσά με τα οποία δανειοδοτήθηκαν οι νέες εταιρείες.  Οτι δηλαδή ο βασικός μέτοχος και πρόεδρος της Proton Bank έως την 31η Ιανουαρίου 2011 χρησιμοποίησε την Τράπεζα για να συγκεντρώσει καταθέσεις, προσφέροντας δελεαστικά επιτόκια, ώστε εν συνεχεία να δανειοδοτήσει επιχειρήσεις που είτε ανήκαν στον ίδιο, είτε είχαν ήδη πουληθεί, αλλά συνέχιζαν να βρίσκονται στη σφαίρα των συμφερόντων του. Το πόρισμα παραθέτει στοιχεία για τη δανειοδότηση - ύψους 51 εκατ. ευρώ από την Proton Bank - των εταιρειών Alapis ΑΒΕΕ, Εlfe, Αcolab, ΜΑΚ ΑΕ, Εξέλιξη ΑΕ, Εscado Ιnvestments LΤD, Μπαλλής Ηome Car ΑΕ και Ρrovet ΑΕ.  Από τις παραπάνω εταιρείες, η προσοχή της αγοράς πέφτει στις Acolab, MAK AE, Εξέλιξη ΑΕ και Escado Investments LTD.  Πρόκειται για άγνωστες εταιρείες στο επενδυτικό κοινό, που όπως αποκαλύπτει το πόρισμα συστάθηκαν το τελευταίο τρίμηνο του 2010 ή αγόρασαν, την ίδια περίοδο, δραστηριότητες της Alapis.  Κάποια εξ αυτών, μάλιστα, η ΜΑΚ ΑΕ, χαρακτηρίζεται εταιρεία-σφραγίδα γιατί δεν διαθέτει δικές της παραγωγικές εγκαταστάσεις και χρησιμοποιεί ακόμη και το λογιστήριο και τις υπόλοιπες υποδομές της Alapis από την οποία πρόκειται να αγοράσει κλάδο δραστηριότητας!  Τόσο η ΜΑΚ όσο και η Εξέλιξη ΑΕ και η Acolab δανειοδοτήθηκαν από την Proton το τελευταίο τρίμηνο του 2010 με σημαντικά ποσά (άνω των 69 εκατ. ευρώ) και ενώ εκκρεμούσε η απόσχιση ή η ολοκλήρωση της πώλησης δραστηριοτήτων, η λήψη των απαραίτητων εγκρίσεων από τον ΕΟΦ και φαινόταν ότι τα μοναδικά τους έσοδα θα προέρχονταν από τους εισφερόμενους ή αγοραζόμενους κλάδους της Alapis.  Το πόρισμα αναφέρει ότι μέρος των δανείων που χορήγησε η Proton στις επιχειρήσεις Αlapis ΑΒΕΕ, Εlfe, Αcolab, ΜΑΚ ΑΕ, Εξέλιξη ΑΕ, Εscado Ιnvestments LΤD, Μπαλλής Ηome Car ΑΕ και Ρrovet ΑΕ κατέληξε στις ανενεργές εταιρείες Γλυκιά Γεύση και Χημικές Βιομηχανίες Βορείου Ελλάδος (ΧΒΒΕ).  Ειδικότερα, σε λογαριασμούς που διατηρούν οι δύο παραπάνω εταιρείες στην Τράπεζα Πειραιώς. Τα χρήματα ανελήφθησαν από τον συνεργάτη του Λαυρεντιάδη κ. Διονύση Μπίθαρη. Η Γλυκιά Γεύση ΑΕ τελεί υπό εκκαθάριση, όπως και η ΧΒΒΕ, από την 1η Ιουλίου 2010.  Ο κ. Νικολούδης συμπεραίνει στο πόρισμα ότι προκύπτει παραπλάνηση των καταθετών από τον Λ. Λαυρεντιάδη και όσους διετέλεσαν εκτελεστικά μέλη της διοίκησης της Proton κατά τη διάρκεια του 2010. «Προσέφεραν επιτόκια καταθέσεων που σε ορισμένες περιπτώσεις ανέρχονταν στο 9% και από την άλλη χορηγούσαν δάνεια με επιτόκιο 3,5%. Με βάση τα παραπάνω μαθηματικά και οικονομικά δεδομένα, η λειτουργία της Τράπεζας όχι μόνο δεν διασφάλιζε τις καταθέσεις των πελατών της, αλλά αντίθετα δημιουργούσε κίνδυνο περιουσιακής βλάβης», αναφέρει το πόρισμα.

Μπορείτε να δείτε το άρθρο online στην παρακάτω διεύθυνση :

http://www.kerdos.gr/default.aspx?id=1595098&nt=103

MASKARPONE TEAM