http://www.guardian.co.uk/world/2011/aug/14/alexander-great-macedonia-warrior-horse?INTCMP=SRCH
Άγαλμα Αλεξάνδρου: Εθνικιστικό Κιτς ή ‘μακεδονική’ Απάντηση;
Αύγουστος 16, 2011.
Το γλυπτό του Μεγάλου Αλεξάνδρου το οποίο αποτελεί μέρος ενός γενικότερου έργου, χαρακτηρίζεται ως έργο εθνικής υπερηφάνειας.
Με μια κίνηση, που αναστάτωσε τους Έλληνες, ο Μέγας Αλέξανδρος έκανε μια ηχηρή επιστροφή στη ‘Μακεδονία’.
Το γιγαντιαίο άγαλμα που έχει αξιοσημείωτη ομοιότητα με βασιλιά πολεμιστή- αν και επισήμως δεν τολμά κανείς να το αποκαλέσει έτσι- τοποθετήθηκε στο κέντρο της πρωτεύουσας των Σκοπίων.
Κάθεται επάνω στο αγαπημένο του άλογο, ο κλασικός ήρωας, και παρακολουθεί την πρωτεύουσα από την ευνοϊκή θέση της πλατείας ‘Μακεδονίας’ επισκιάζοντας με το ύψος τα κτήρια των οκτώ ορόφων που το περιστοιχίζουν.
Αυτή άλλωστε ήταν και η ιδέα της ανέγερσής του. Ανάμεσα στα μεγάλα σύννεφα σκόνης, τις τεράστιες μπουλντόζες που διαμορφώνουν το χώρο, υλοποιείται ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα αστικής ανανέωσης όλης της Ευρώπης.
Και όλα αυτά συμβαίνουν στον βόρειο γείτονα της Ελλάδας, πίσω από την 20ετή διαμάχη για το όνομα ‘Μακεδονία’.
Το γλυπτό, το οποίο αποτελεί τμήμα της γενικότερης αναμόρφωσης της πλατείας με τα γοτθικά κτήρια, τις γέφυρες, τη θριαμβευτική πύλη, συμβολίζει την περηφάνια του συνολικού έργου.
Μιλόσοσκι: ‘Καλό εργαλείο προπαγάνδας’
Για την εθνικιστική κυβέρνηση των Σκοπίων, αυτή η μεταμόρφωση της πλατείας αποτελεί ένα καλό εργαλείο προπαγάνδας στη μακρά μάχη με την Ελλάδα για το όνομα και το δικαίωμα της να απαιτήσει ότι ο Αλέξανδρος είναι εθνικός ήρωας (των Σκοπίων).
«Αυτός είναι ένας τρόπος για τους πούμε ό, τι μπορούμε», δήλωσε ο Αντόνιο Μιλοσόσκι, πρώην υπουργός Εξωτερικών σε πρόσφατη συνέντευξή του για την εφημερίδα «The Guardian».
«Ο Μέγας Αλέξανδρος, στην πραγματικότητα δεν έχει διαβατήριο ή πιστοποιητικό γέννησης», είπε ο Μιλόσοσκι στο κτήριο της κυβέρνησης το οποίο βρίθει από αρχαία της εποχής του βασιλιά πολεμιστή.
«Το έργο τοποθετήθηκε για να τονίσει την ταυτότητα της «Μακεδονίας» σε μια εποχή που απειλείται λόγω της διαφωνίας με το όνομα. Όλοι όσοι ζουν σε μια γεωγραφική περιοχή μοιράζονται ένα κοινό παρελθόν, αλλά σύμφωνα με την άποψή μας στην ιστορία δεν υπάρχουν αποκλεισμοί. Αυτό στους Έλληνες είναι εξαιρετικά δύσκολο».
Η Ελλάδα από πολύ παλιά υποστηρίζει ότι η επιθυμία των Σλάβων γειτόνων της να αυτοαποκαλούνται ‘Μακεδόνες’ υποκρύπτει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι των γειτονικών επαρχιών της FYROM.
Το άγαλμα αποτελεί την υψηλότερη φιλοδοξία της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας ως κληρονομιά της, αν και τα τελευταία χρόνια τα Σκόπια ονόμασαν με το όνομα του Μακεδόνα Βασιλιά το αεροδρόμιό τους και την εθνική οδό.
Ο εθνικιστής Γκρούεφσκι -πρώην υπάλληλος τραπέζης
Ο Νίκολα Γκρούεφσκι επανεκλέχθηκε πανηγυρικά στις πρόσφατες εκλογές. Ο σκληροπυρηνικός εθνικιστής, ο οποίος εργαζόταν ως υπάλληλος τραπέζης πριν ασχοληθεί με την πολιτική, έβαλε στόχο να αναμορφώσει τις προσόψεις των κτηρίων του Αρχαιολογικού Μουσείου, του Εθνικού Θεάτρου, της Αίθουσας της Φιλαρμονικής και πολλές άλλες προσόψεις κτιρίων σε στυλ ροκοκό αγάλματα που τοποθετούνται με ταχύτητα ρεκόρ.
Αναμένεται ακόμη το άγαμα του πατέρα του Αλεξάνδρου, του Φιλίππου του Β΄, ύψους 28 μέτρων, το οποίο θα είναι σαφώς μεγαλύτερο από αυτό του βασιλιά πολεμιστή.
Όμως η Διοίκηση είναι διστακτική με τη δημοσίευση του κόστους του έργου αυτού, που σύμφωνα με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις ανέρχεται στα 200 εκατομμύρια ευρώ.
Το έργο είναι Κίτς
Οι περισσότεροι άνθρωποι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, πιστεύουν ότι η εκστρατεία αυτή (της αρχαιοποίησης) είναι πολύ κιτς, αν και μερικοί συμφωνούν ότι τους φέρνει χαρά η επιβλητική εικόνα της πρωτεύουσας των Σκοπίων, μετά την καταστροφή των κομμουνιστικών κτηρίων από το σεισμό του 1963.
«Η πρόθεση, λένε, είναι τα Σκόπια να μοιάσουν το Παρίσι», είπε η Ντάνιτσα Παβλόβσκα, η οποία είναι επικεφαλής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων των Σκοπίων, «αλλά το πεδίο της εφαρμογής ενός τέτοιου σχεδίου για μια πόλη του μεγέθους αυτού είναι εντελώς λάθος και ειλικρινά το αποτέλεσμα είναι τρομακτικό».
Όταν η ανεργία πλησιάζει το 35 τοις εκατό και τουλάχιστον το ένα τρίτο του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχιας, το σχέδιο αυτό προκαλεί διαμαρτυρίες και βίαιες αντιδράσεις των απλών πολιτών.
«Νομίζω ότι δεν ήρθε η ώρα για αγάλματα. Οι άνθρωποι πρέπει να φάνε, να εργαστούν και να ζήσουν», λέει υπονομευτικά η Μίνιρα Κρίνεβα, Αλβανή, η οποία ζει στην κεντρική συνοικία Ντουκιαντζίκ.
«Κανείς στην οικογένειά μου δεν εργάζεται και συχνά δεν έχουμε χρήματα για να πληρώσουμε τους λογαριασμούς. Είμαστε 14 άτομα και το μόνο μέσο που έχουμε για να επιβιώσουμε είναι 30 ευρώ από την Κοινωνική Ασφάλιση, κάθε μήνα», συμπληρώνει.
Οι διανοούμενοι
Οι διανοούμενοι, εξάλλου, γίνονται ολοένα και πιο εξαγριωμένοι που βλέπουν τα κεφάλαιά τους να μετατρέπονται σε ένα μίνι Λας Βέγκας, «αυτό το σχέδιο είναι η ενσάρκωση ενός ‘καθυστερημένου εθνικισμού’ από μια συντηρητική κυβέρνηση που προσπαθεί να αλλάξει την όψη της μητρόπολης και να τροποποιήσει την ιστορία του έθνους. Δεν είναι μόνο κιτς, αλλά καταστρέφεται και η κοινωνική μηχανή», δήλωσε ο Σάσο Ορντανόφσκι, γνωστός πολιτικός αναλυτής και θα τονίσει στη συνέχεια:
«Αυτό που βλέπουμε είναι ένα τυπικό λαϊκίστικο εθνικιστικό καθεστώς που χτίζει ακατάπαυστα. Προσπαθεί να μεταρρυθμίσει την εθνική μας ταυτότητα, να πούμε, δηλαδή, ότι δεν είμαστε Σλάβοι, αλλά να επιστρέψουμε σε μια παλαιότερη εποχή μέσω της διαδικασίας της αρχαιοποίησης».
‘Θα εδραιώσουμε την ύπαρξή μας’
Ωστόσο ο καθηγητής Μπλάζε Ριστόβσκι της Ακαδημίας ‘μακεδονικών’ επιστημών, έχει άλλη άποψη.
Ο καθηγητής ο οποίος έχει περάσει τη ζωή του μελετώντας την ιστορία της αγαπημένης του χώρας θεωρεί ότι η τοποθέτηση ενός αγάλματος είναι «πολύ χρήσιμο»:
«Είμαστε μια νέα χώρα. Μέχρι το 1944 που ήρθαν οι κομμουνιστές, δεν μπορούσαμε τίποτε άλλο να φτιάξουμε εκτός από εκκλησιές και τζαμιά. Τώρα είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε ότι θέλουμε και με το παρελθόν και με το παρόν. Και πρέπει να δείξουμε κάτι για τον αγώνα μας στο ‘μακεδονικό κράτος’. Αυτά τα μνημεία, όχι μόνον συμπληρώνουν το κενό αλλά εδραιώνουμε την ύπαρξή μας ως έθνος» είπε ο καθηγητής της Ακαδημίας.
Οι Έλληνες
Σε διεθνές επίπεδο η χώρα αναγκάζεται να ακολουθεί το όνομα ‘Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» - ένα όνομα που επικυρώθηκε από τον ΟΗΕ μετά την ανεξαρτησία τους- αν και 120 χώρες την έχουν αναγνωρίσει με το συνταγματικό της όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Η Ελλάδα την αποκαλεί ‘πΓΔΜ’, ενώ οι πολίτες της την ονομάζουν ‘Σκόπια’ και τους πολίτες της ‘Σκοπιανούς’, αν και υπάρχουν σημάδια ότι η στάση της Ελλάδας αλλάζει.
«Η Ελλάδα έκανε μεγάλα βήματα για ζήτημα αυτό», δήλωσε ο Σταύρος Λαμπρινίδης, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
«Πρέπει να γίνει σαφές ότι είμαστε πρόθυμοι να αποδεχθούμε έναν συμβιβασμό. Ένα συμβιβασμό που δεν θα προσβάλλει κανέναν, να συμφωνήσουμε σε ένα σύνθετο όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό. Και αυτή η ιστορία με τα αγάλματα δεν είναι χρήσιμη».
Πρόσφατα η κυβέρνηση του Γκρούεφσκι σταμάτησε να αποκαλεί το άγαλμα ως του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά προτιμά το ‘έφιππος πολεμιστής’.
Ίσως αυτή η εξέλιξη να είναι πρόοδος. Το σίγουρο είναι ότι οι Έλληνες τους παρακολουθούν – προσεκτικά.
http://www.echedoros-a.gr/2011/08/blog-post_6886.html#more
Macedonia statue: Alexander the Great or a warrior on a horse?
Lookalike statue reignites debate with Greece over Macedonian name as Skopje locals dismiss works as nationalistic kitsch
The statue oddly reminiscent of Alexander the Great in Skopje has reignited debate with Greece over the Macedonian name. Photograph: Georgi Licovski/EPA
In a move that has upset the Greeks, Alexander the Great has made a huge comeback in Macedonia.
A giant statue bearing an uncanny resemblance to the warrior king – although, officially, no one dares call it that – has been erected in the heart of Skopje, Macedonia's capital. Seated upon his favourite steed, the classical hero surveys the capital from the vantage point of Plostad Makedonija, Skopje's central square. At 22 metres, or eight storeys high, the statue dwarfs its surroundings.
But, then, that is the idea.
Amid great clouds of dust, giant bulldozers perpetually gnaw at the ground as the former Yugoslav republic undergoes one of Europe's biggest urban renewal schemes.
And it all takes place against the backdrop of a 20-year-long dispute with Greece, its southern neighbour, over ownership of the name Macedonia.
The sculpture, part of a building bonanza that has also erected gothic edifices, grandiose bridges and a triumphal arch, has been billed as the project's crowning glory.
For the overtly nationalist government in Skopje, the overhaul is more eloquent than any other propaganda tool in its long battle with Greeceover the country's name, and the right to claim Alexander as a national hero.
With Greece in economic crisis, it couldn't come at a better time.
"This is our way of saying [up yours] to them," Antonio Milososki, the state's former foreign minister, told the Guardian in a recent interview.
"Alexander the Great, in fact, had no passport or birth certificate," he said, sitting in the foyer of a government building brimming with relics dating back to the warrior king. "This project is about asserting Macedonia's identity at a time when it is under threat because of the name issue. We all live in a geographic area where we share a common past but our attitude towards history is inclusive. The Greeks' is exclusive."
Greece has long held that the desire of their Slav neighbours to call themselves Macedonian conceals territorial ambitions over its own adjacent province of Macedonia.
Since the landlocked country's proclamation of independence in 1991, Alexander the Great has been at the centre of the controversy. The statue is the former Yugoslav republic's biggest claim yet to his legacy, though in recent years Skopje has also named its airport and highway after him.
Re-elected this year as prime minister, Nikola Gruevski, a hardline nationalist who started out as a bank clerk before turning to politics, has pursued the building programme with gusto, ordering a new archaeological museum, national theatre, philharmonic hall and scores of rococo building facades and sculptures to be erected at record speed. A statue of Alexander's father, Philip of Macedon, is, at 28 metres, expected to be even taller than that of the warrior king. But the administration has been hesitant about releasing costs for the project, conservatively estimated at more than €200m.
Most people, according to polls, regard the campaign as overly kitsch, even if some also think it brings a little joy to the dullness imposed on the capital by communist apparatchiks after Skopje was levelled by an earthquake in 1963.
"The intention, they say, is to make Skopje look like Paris," says Danica Pavlovska, who heads Macedonia's Association of Architects. "But the scale of the project for a city this size is all wrong and frankly the pace is frightening."
With unemployment nudging 35%, and at least a third of the population living below the poverty line, the scheme has provoked violent protests and grassroots opposition.
"I don't think it's the time for statues. People need to eat, work and live," says Minira Krivaneva, an ethnic Albanian emerging from her home in the central district of Duqanxhik. "None of the people in my family works and often there is no money to pay the bills. We are 14 people and our only means of survival is the €30 we get from social security every month."
For intellectuals, who have become increasingly incensed that their capital is being turned into a mini Las Vegas, the scheme is the embodiment of "retarded nationalism" by a conservative government bent as much on giving the metropolis a facelift as changing the nation's history. "It is not only kitsch, it smacks of social engineering," says Sasho Ordanoski, a prominent political analyst. "What we are seeing is a typically populist regime building a nationalist superstate. By trying to reform our ethnic identity, to say we are not Slavs but hark back to an older age, they have resorted to a process of antiquitisation."
Petar Arsovski, another commentator, said: "We never grew up hearing about the feats of Alexander the Great. If there was any mention of him, it was very obscure. Gruevski is turning this city into a theme park, a place that looks a bit more like Las Vegas every day."
But across town, in the communist-era headquarters of the Macedonian Academy of Arts and Sciences, Professor Blaze Ristovski disagrees. The silver-haired academician has spent a lifetime studying the history of his beloved country and for him the statue-building amounts to a "very useful" exercise.
"We are a young state and prior to 1944 when the communists took over, we simply couldn't build anything other than churches and mosques," he says. "Only with the creation of our own country were we at liberty to present our past and culture and show our struggle for Macedonian statehood. These monuments don't just fill a gap, they are a very useful way of presenting ourselves as a nation."
Internationally, the mini-state is still forced to call itself the Former Yugoslav Republic of Macedonia – the title it was given by the UN shortly after independence – even if 132 countries have recognised it as the Republic of Macedonia, its constitutional name. Greeks refer to their neighbour as Fyrom, with its citizens often called Skopjians, though there are signs Greece is shifting its stance.
"Greece has moved a lot on this matter," said Stavros Lambrinidis, the Greek foreign minister. "We have made it clear that we are willing to accept a compromise, a compromise that does not offend or insult anyone by agreeing to mixed name with a geographic delineation ... All this story with the statues is not useful."
Recently, the Gruevski government stopped referring to the statue as Alexander the Great, preferring instead "warrior on a horse".
A breakthrough, perhaps. What is certain is that the Greeks are watching – closely.
• This article was amended on 15 August 2011. A reference to the main stadium in Skopje being named after Alexander the Great has been removed, as the stadium was named after Philip II. This article also said that Skopje was levelled by an earthquake in 1953, and that 120 countries recognise it by its constitutional name of the Republic of Macedonia. This has been corrected.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου