Αντώνης Κάλφας, «Πολιτισμός είναι οι άνθρωποι. Κριτικά σημειώματα», Εφημερίδα Ολύμπιο Βήμα, 15 Απριλίου 2011
ΟΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΡΔΗΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΣ ΓΡΑΙΚΟΣ)
(Αίθουσα Τέχνης Χρύσα, 2 Απριλίου-30Μαίου)
ΟΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΡΔΗΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΣ ΓΡΑΙΚΟΣ)
(Αίθουσα Τέχνης Χρύσα, 2 Απριλίου-30Μαίου)
Την πρόσληψη της βυζαντινής τέχνης, από Ευρωπαίους και Έλληνες ζωγράφους, την εδραίωσή της στην εθνική πολιτιστική κληρονομιά από τους καλλιτέχνες της γενιάς του '30, τη συμβολή των συντηρητών στη διάσωση των μνημείων, αλλά και τη σημασία των αντιγράφων για τη γνωριμία και την τεκμηρίωση των μνημείων παρουσιάζει η έκθεση που εγκαινιάσθηκε στις 13 Απριλίου 2011 στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας. Το Μουσείο διαθέτει μια αξιόλογη συλλογή έργων νεώτερης και σύγχρονης τέχνης, ζωγραφικά έργα, πήλινα εκμαγεία, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών του 20ού αιώνα. Στις συλλογές αυτές μπορεί να ανιχνεύσει κανείς το ενδιαφέρον που αναπτύχθηκε για τη βυζαντινή τέχνη ήδη από τον 19ο αιώνα.
Στην εν λόγω έκθεση, που είναι χωρισμένη σε πέντε ενότητες, περιλαμβάνονται έργα των: Φώτη Κόντογλου, Δημήτριου Πελεκάση, Γιάννη Τσαρούχη, Ράλλη Κοψίδη, Πολύκλειτου Ρέγκου, Αριστοτέλη Ζάχου, Παντελή Ζωγράφου, Γιάννη Κολέφα, Αντώνη Γκλίνου, Αντώνη Πατεράκη, Ομήρου, Λάμπρου
Γατή και Μάρκου Καμπάνη, καθώς και των Ευρωπαίων καλλιτεχνών Émile Gilliéron του Νεώτερου και Francesco Novo.
Γιατί τα λέω αυτά; Η εν λόγω έκθεση συμπίπτει χρονικά και με την προσφάτως εγκαινιασθείσα ενότητα στην αίθουσα τέχνης Χρύσα με θεματικό άξονα το τάμα. Την πρακτική του τάματος που πέρασε από το δωδεκάθεο στον χριστιανισμό αλλά που σήμερα αποκτά και άλλες διαστάσεις (υπόσχεση, επιθυμία, συνομιλία με το υπερφυσικό, μετάνοια, ευχαριστία και υπόμνηση του σύγχρονου καλλιτέχνη απέναντι σε μια άξενη, άγρια και εκπέμπουσα φόβο πραγματικότητα) συντηρεί ποικιλότροπα και με υφολογική ποικιλία η έκθεση αυτή. Τριάντα περίπου διακεκριμένοι καλλιτέχνες προσέδωσαν στην έννοια του τάματος τη δική τους άποψη γύρω από το αναθηματικό ρόλο της πολιτισμικής αυτής προσφοράς. Όπως συνήθως σε αυτές τις πρακτικές τα υλικά είναι μικτά (ένα κέρινο οµοίωµα βρέφους, ασήμι, ξυλογλυπτική, χαρακτικά, κοσμήματα, ρούχα, καντήλια, φωτογραφίες επεξεργασμένες στον υπολογιστή κλπ) ενώ στην παραδοσιακή ζωγραφική απεικόνιση το τάμα και η θεία παρουσία αποκτά κάθε φορά και άλλη σημασία.
Στο σημερινό σημείωμα θα ήθελα να σταθώ σε δύο περιπτώσεις καλλιτεχνών που διατηρούν στενούς και ουσιαστικούς δεσμούς με την χριστιανική ιδεολογική, πνευματική και καλλιτεχνική παράδοση. Πρόκειται για δύο καλλιτέχνες στους οποίους κοινό στοιχείο αποτελεί η με ποικίλους τρόπους προσεκτική επεξεργασία θεμάτων και μοτίβων της βυζαντινότροπης κληρονομιάς από τη μια και, ταυτόχρονα, η ριζική ενασχόληση με τον σύγχρονο και συγχρονισμένο τρόπο τού βλέπειν τον κόσμο και τις φόρμες.
Στη ζωγραφική του ζωγράφου και δεινού αγιογράφου Γιώργου Κόρδη η εμμονή στο αγιογραφικό θέμα εμπλουτίζεται με λεπτεπίλεπτες επιμηκυμένες γραμμές οι οποίες και προσδίδουν μια πιο συγχρονισμένη, θετικότερη αναγεννησιακή εκδοχή της παραδοσιακής εικονοποιίας. Παράλληλα, το κεντρικό θέμα του πίνακα εμπλουτίζεται με πληθώρα μοτίβων της αγιογραφικής παράδοσης (σίτος, ναίσκος με τρούλο, θυμίαμα, γυναικεία μορφή σε στάση προσφοράς) ενώ δεν λείπουν και νεοτερικότερα στοιχεία όπως είναι η εν εντάσει ευρισκόμενη μορφή στο άνω αριστερό μέρος του πίνακα. Η μορφή παραπέμπει σε προηγούμενη δουλειά τού Κόρδη η οποία αφορούσε τη χρήση ενός κοσμικού ποιητικού θέματος, αυτό του μέγιστου έργου του Βαλερύ με τον τίτλο «Θαλασσινό Κοιμητήρι», βιβλίο το οποίο κυκλοφορεί σε νέα μετάφραση του λαρισαίου ποιητή Κώστα Λάνταβου και με πίνακες του Κόρδη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου