Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ Ο ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ ΕΙΝΑΙ ΞΕΚΑΘΑΡΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΗ. ΟΛΑ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΠΟΥ ΔΙΕΝΗΦΘΗΣΑΝ ΜΕΤΑΞΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΚΑΙ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΟΙΜΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ. ΠΑΡΑΘΕΤΟΥΜΕ ΜΕΡΙΚΑ ΔΙΑΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΜΕ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ.
ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ Ο Μεγάλος Βεζύρης της τουρκικής πολιτικής
Σάββας Ιακωβίδης
Οι φοιτητές Διεθνών Σχέσεων διδάσκονται, μεταξύ άλλων ωραίων θεωριών, ότι οι δημοκρατίες δεν πολεμούν μεταξύ τους, επειδή διαπνέονται από τα ίδια δημοκρατικά, φιλελεύθερα ιδεώδη. Ο διάλογος, η συναίνεση και ο συμβιβασμός είναι τα εργαλεία της συνεννόησης και συνεργασίας. Τρανό παράδειγμα, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που για πάνω από 50 χρόνια δεν πολέμησαν μεταξύ τους. Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, από πλευράς Ελλάδας και κατ’ επέκτασιν και της Κύπρου, αναπτύχθηκε ένας βολικός μύθος, που καλλιεργήθηκε από την κυβέρνηση Σημίτη-Παπανδρέου.
Ότι, δηλαδή, μια ευρωπαϊκά προσανατολισμένη και αγκυροβολημένη Τουρκία είναι προς το συμφέρον του Ελληνισμού.
Με άλλα λόγια, ο ίδιος βολικός μύθος υπέβαλλε ότι, αν η Τουρκία ενταχθεί στην ΕΕ, θα παύσει να έχει επιθετικές ή κατακτητικές βλέψεις, θα στομώσει τις διεκδικήσεις της και θα καταστεί ένα ειρηνόφιλο κράτος, με δημοκρατικές δομές και εξευρωπαϊσμένες κοινωνικές υποστρώσεις. Αυτός ο μύθος, όμως, καταρρίπτεται και διαλύεται από την τουρκική εξωτερική πολιτική των τελευταίων οκτώ χρόνων, δηλαδή από της εμφάνισης στο πολιτικο-διπλωματικό προσκήνιο του Αχμέτ Νταβούτογλου, καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και μέντορα του Τούρκου Πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν και νυν υπουργού Εξωτερικών. Είναι ο Μεγάλος Βεζύρης της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Καλά κάνουν οι ηγέτες του Ελληνισμού να μελετήσουν προσεκτικά το όραμά του. Θα τρομάξουν!
«Κεντρικός παίχτης»
Σε ομιλία του, που έγινε στην πόλη Μάρτιν, της νοτιοανατολικής Τουρκίας, σε συνέδριο
Τούρκων πρέσβεων (4-10.1.2010), ο Νταβούτογλου ανέλυσε το όραμά του για την τουρκική εξωτερική πολιτική και «γιατί η Τουρκία θα γίνει κεντρικός παίχτης στην παγκόσμια τάξη, που τώρα μορφοποιείται στον κόσμο». Εννοεί, προφανώς, μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, την παντοκρατορία των ΗΠΑ και την αμφισβήτησή της από άλλες, αναδυόμενες μεσαίες δυνάμεις, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Ρωσία, η Βραζιλία, η Γερμανία, η Γαλλία.
Ο καθηγητής Στρατηγικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς Παν. Ήφαιστος, σε άρθρο του στο αθηναϊκό «Έθνος» (15.5.2010), σημειώνει χαρακτηριστικά: «Όποιος διαβάσει το στρατηγικό βάθος, θα καταλάβει δύο κύριες πτυχές της συγκαιρινής τουρκικής στρατηγικής.
Πρώτον, ότι η κοσμοθεωρία και ο στρατηγικός σχεδιασμός των Τούρκων ηγετών όχι μόνο δεν είναι αβάσιμος, αλλά επιπλέον έχει πιάσει το σφυγμό των διεθνών εξελίξεων. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ο παλιός μοντερνιστικός κόσμος παρακμάζει και ότι ο κόσμος των εθνών γεννιέται.
Δεύτερον, ότι η εκπλήρωση των σκοπών της νεο-οθωμανικής στρατηγικής και κοσμοθεωρίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για λόγους που αφορούν την εσωτερική πολιτική ζωή, το Κουρδικό και αστάθμητους διεθνοπολιτικούς παράγοντες, είναι μια ριψοκίνδυνη σχοινοβασία». Ποιος είναι ο μακροπρόθεσμος στόχος της Τουρκίας, όπως τον διαζωγράφισε ήδη ο Νταβούτογλου σε άρθρα, αναλύσεις και στο βιβλίο του; Η Τουρκία, από περιφερειακή δύναμη, που ήδη αναγνωρίζεται, να καταστεί μέχρι το 2023 και παγκόσμια υπερδύναμη.
Θέλει να έχει λόγο στην παγκόσμια τάξη και ποιους εκπροσωπεί
Ο Νταβούτογλου, στην ομιλία του στους Τούρκους πρέσβεις, αναφέρθηκε στην έννοια του «συμπατριωτισμού», δηλαδή σε όλους εκείνους τους λαούς, τουρκογενείς και άλλους, που ήταν παλιά υπόδουλοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και που σήμερα έχουν έναν σημαντικό εκπρόσωπο: Την Τουρκία! «Εμείς τους εκπροσωπούμε», κομπάζει ο Νταβούτογλου επειδή, λέγει, «ο αρχαίος πλούτος (!!) που έχουμε μας κάνει να συναντιόμαστε με όλους τους πολιτισμούς της Ανατολής». Αφού αναφέρει ότι στρατηγικός στόχος της Τουρκίας είναι να ενταχθεί στην ΕΕ, διαβεβαιώνει: «Αλλά ποτέ δεν θα παραμελήσουμε τους δεσμούς μας με την Ασία, τις επαφές μας στη Μέση Ανατολή, τις ρίζες μας στα Βαλκάνια, ούτε στον Καύκασο και την Αφρική. Γιατί όσο πιο συμμετοχικά μπορέσουμε να τους εκπροσωπήσουμε (όλους αυτούς τους λαούς), στον ίδιο βαθμό θα μπορέσουμε να έχουμε λόγο στην παγκόσμια τάξη».
Όπως ο Παν. Ήφαιστος σημειώνει, «η στρατηγική Νταβούτογλου είναι ένα μεγάλο τουρκικό στοίχημα. Επιχειρεί να αντλήσει δυνάμεις, ενώνοντας πολλά ταυτόχρονα νήματα συγγενικών λαών σε όλο το ιστορικό και γεωγραφικό βάθος. Ανατολικά επιχειρεί να σταθεροποιήσει ένα πλέγμα συμμαχιών με το πλέγμα κοινωνιών και κρατών που μέχρι πρότινος βρίσκονταν κάτω από τον δυτικό αποικιοκρατικό ζυγό, και που σήμερα αναζητούν κοσμοθεωρητικούς και πολιτικούς προσανατολισμούς. Στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο απερίφραστα περιγράφει τον τρόπο που τα ''κατάλοιπα των Οθωμανών'' στις διάφορες χώρες θα αποτελέσουν την αφορμή για ριζικές ανακατατάξεις, που τίποτα δεν αποκλείουν».
Ο Τούρκος πολιτικός επιστήμονας Χουσεϊν Μπακσί είναι ωμός και κυνικός στις επισημάνσεις του:
«Αντί να χάνει χρόνο μακριά από τη δράση, η Τουρκία οφείλει», λέγει, «να γίνει πιο επιθετική - με τη θετική έννοια: Οφείλει να κάνει την παρουσία της αισθητή παντού και να συμβάλει στις περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι οι 51 συμφωνίες, που η Τουρκία υπέγραψε με τη Συρία, οι 48 συμφωνίες με το Ιράκ, το ανεπιτυχές άνοιγμα προς την Αρμενία, το άνοιγμα προς τους Κούρδους του Β. Ιράκ, η διαμεσολάβηση μεταξύ Συρίας-Ισραήλ, η παρεμβολή υπέρ της Χαμάς και το «νέο όραμα που θέλουμε να εγκαθιδρύσουμε στη Μέση Ανατολή», λέγει ο Νταβούτογλου και που «βρίσκει απήχηση σε κάθε γωνιά του κόσμου». Πόση απήχηση βρίσκει αυτό το όραμα; Στους Άραβες εμφανώς είναι αποδεκτό, αφού τώρα μιλούν για το «τουρκικό μοντέλο». Η μόλις πρόσφατη παρεμβολή της Τουρκίας προς το Ιράν, με τη Βραζιλία, για το θέμα των πυρηνικών της σχεδίων, εντάσσεται στην πολυδιάστατη τουρκική εξωτερική πολιτική.
Όπως σημειώσαμε σε παλαιότερες αναλύσεις μας, κύριος άξονας της πολιτικής του στρατηγικού βάθους, που διασαλπίζει ο Νταβούτογλου, είναι εκείνη περί «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες της Τουρκίας.
«...Ύστατες υποχωρήσεις»
Ποια είναι η πολιτική της Τουρκίας, όπως την καταγράφει ο Νταβούτογλου, έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου; Αφού παραδέχεται ότι η Τουρκία έκανε στρατηγικά λάθη, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και δεν μπόρεσε να ανακτήσει τα Δωδεκάνησα και να διαμορφώσει την κατάσταση στο Αιγαίο, γράφει: «Η εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους των ελληνικών νησιών στη μικρασιατική ακτή σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρησιακή βάση εναντίον της Μικράς Ασίας, και η περικύκλωση των υδάτινων διαδρόμων, που εξασφαλίζουν το πέρασμα από την Προποντίδα στη Μεσόγειο, από αυτά τα νησιά, αξιολογούνται από την Τουρκία ως ένα πολύ σοβαρό κενό ασφάλειας. ...Στην περίπτωση που ισχύσει η εφαρμογή των 12 ν.μ., η Τουρκία στην πράξη δεν θα έχει πρόσβαση στο Αιγαίο χωρίς την άδεια της Ελλάδας».
«...Οι εντάσεις που υφίστανται στις σχέσεις με την Ελλάδα πρέπει να αξιολογηθούν εκ νέου, στο πλαίσιο μιας γενικής θαλάσσιας στρατηγικής στο Αιγαίο, δεδομένου ότι η χώρα αυτή, θεωρώντας ως μη ικανοποιητικό το ισχύον καθεστώς που περιορίζει το ζωτικό χώρο της Τουρκίας, ακολουθεί μία επεκτατική πολιτική. Και το σημαντικότερο μέσο για να επιτευχθεί αυτό, είναι η απόκτηση από μέρους της Τουρκίας ενός ισχυρού εμπορικού στόλου, που θα της επιτρέπει να χρησιμοποιεί με πιο δραστήριο τρόπο τα διεθνή ύδατα στο Αιγαίο. ...Η Τουρκία, εξαιτίας των προηγούμενων σοβαρών διπλωματικών παραλείψεων, έχει ήδη φτάσει στο ύστατο σημείο υποχωρήσεων στο Αιγαίο. Μετά από αυτό, κάθε συμβιβασμός που θα γίνει μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, που ενδέχεται να φθάσουν ακόμη και ώς την εξαφάνιση του ζωτικού χώρου της Τουρκίας στο Αιγαίο και κατ’ επέκτασιν του χώρου που κινείται στον άξονα Μεσόγειος-Εύξεινος Πόντος».
Η Κύπρος, ζωτική για την Τουρκία
Ο Νταβούτογλου είναι αποκαλυπτικός για τους τουρκικούς σχεδιασμούς για την Κύπρο. Γράφει: «Το Κυπριακό δεν είναι ούτε ένα συνηθισμένο τουρκοελληνικό εθνοτικό ζήτημα ούτε απλώς μια χρονίζουσα τουρκοελληνική ένταση. Η Τουρκία, που κατέχει μία θέση που επηρεάζεται άμεσα από όλες αυτές τις ισορροπίες, είναι υποχρεωμένη να αξιολογήσει την επί του Κυπριακού πολιτική της έξω από το περιορισμένο πλαίσιο των τουρκοελληνικών σχέσεων. Το Κυπριακό μετατρέπεται με μία συνεχώς και αυξανόμενη ταχύτητα σε ένα ζήτημα Ευρασίας και Μέσης Ανατολής-Βαλκανίων (Δυτικής Ασίας-Ανατολικής Ευρώπης). Η πολιτική επί του Κυπριακού πρέπει να τεθεί σε ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο, σύμφωνο προς το ήδη διαμορφωμένο νέο (διεθνές) στρατηγικό πλαίσιο(...).»
«Ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα κυπριακό ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη σε ένα τέτοιο νησί, που βρίσκεται στην καρδιά του ζωτικού της χώρου». Και τι κάνουν οι Τούρκοι, διερωτάται ο Παν. Ήφαιστος, εναντίον όποιου επιχειρεί να ανατρέψει τη στρατηγική ανάδειξη της Τουρκίας σε υπερδύναμη; «Η Τουρκία», υπογραμμίζει ο Νταβούτογλου, «πρέπει να είναι προετοιμασμένη, ώστε να απαντήσει με την απαιτούμενη σκληρότητα σε κάθε γεγονός που απειλεί τους στρατηγικούς της υπολογισμούς». Και με την αλαζονεία και υπεροψία που της δίνει η ανάδειξή της σε σημαντικό στρατηγικό, ενεργειακό, οικονομικό και γεωπολιτικό εταίρο των ισχυρών, περιλαμβανομένης και της ΕΕ.
Αναδημοσίευση από τη Σημερινή
- Ημερομηνία δημοσίευσης: 23-05-10ΚΥΡΙΑΚΉ, 23 ΜΑΪ́ΟΥ 20
Θαυμάζοντας τον Νταβούτογλου
Άριστος Μιχαηλίδης
OTAN ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, αυτός που εκθειάζουν συχνά οι Ελληνοκύπριοι θαυμαστές του, αναλύει με σαφήνεια τη θέση της Άγκυρας για την Κύπρο, εμείς πρέπει να κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε. Γιατί αν καταλαβαίναμε δεν θα έμενε τίποτε όρθιο από την πολυεπίπεδη πολιτική μας και από τους ευσεβοποθισμούς μας για την κυπριακή λύση. Και ούτε θα μπορούσαν οι πανέξυπνοι αναλυτές μας να εκφράζουν τόσο απλόχερα το θαυμασμό τους για τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Νταβούτογλου.
«Ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα Κυπριακό ζήτημα», γράφει στο βιβλίο του «Το Στρατηγικό Βάθος». Κι αυτό γιατί η Κύπρος «είναι μια σταθερή βάση και αεροπλανοφόρο που είναι σε θέση να ελέγχει τις περιοχές του Περσικού κόλπου και της Κασπίας και τις υδάτινες αρτηρίες του Αντεν και του Ορμούζ, οι οποίες αποτελούν τις σημαντικότερες υδάτινες περιοχές που συνδέουν Ευρασία και Αφρική». Το ενδιαφέρον για τις αναλύσεις του Νταβούτογλου επανέρχεται, γιατί το βιβλίο κυκλοφορεί τώρα και στα ελληνικά, αλλά και γιατί η επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα, οι 21 συμφωνίες και γενικά η επίθεση φιλίας προς την Ελλάδα, άφησε ξανά την Κύπρο μακριά από τις «ειρηνικές διευθετήσεις», για να επιβεβαιωθεί η ανάλυση Νταβούτογλου ότι: Το Κυπριακό είναι «έξω από το περιορισμένο πλαίσιο των τουρκοελληνικών σχέσεων».
Αυτές οι πεντακάθαρες προσεγγίσεις του πανίσχυρου Τούρκου υπουργού με το πλατύ χαμόγελο, μαζί με το μήνυμα του (και προς τους Τουρκοκύπριους): «Η Τουρκία είναι υποχρεωμένη από στρατηγική άποψη να ενδιαφέρεται για την Κύπρο πέραν του ανθρώπινου παράγοντα», θα έπρεπε να κάνει την ηγεσία μας να αρχίσει να ξανασκέφτεται την πολιτική της. Φτάνει να είναι σε θέση να αντιληφθεί τι συμβαίνει γύρω μας. Αλλά, ιδού τι αντιλαμβάνεται:
Ένας από τους αναλυτές μας, από αυτούς που εκφράζουν τη λεγόμενη «ενδοτική γραμμή», ανέλυε προχτές την πολιτική Ερντογάν για την Κύπρο και τον εκθείαζε διότι, έλεγε, υποστήριξε το Ανάν και τώρα θέλει λύση μέχρι το τέλος του 2010. Κατηγορεί μάλιστα τους υπόλοιπους ότι έχουν «αμετακίνητα μυαλά» και γι΄ αυτό δεν πανηγυρίζουν με αυτή την εξαιρετική πολιτική του Ερντογάν. Αυτό είναι το βεληνεκές της πολιτικής μας. Να γνωρίζουμε ότι η Τουρκία υποστήριξε το Ανάν επειδή εξυπηρετούσε τους «στρατηγικούς της υπολογισμούς», αλλά να συνεχίζουμε να την εκθειάζουμε γι’ αυτό και να κατηγορούμε τους Ελληνοκύπριους που δεν ήθελαν να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά της. Να γνωρίζουμε ότι δηλώνει πως θέλει λύση, για να στήνει εντυπώσεις που τον απαλλάσσουν από το πρόβλημα, αλλά δεν μας προβληματίζει. Όμως, ούτε και η προσέγγιση του Νταβούτογλου μας προβληματίζει; Μας διαμηνύουν ξεκάθαρα, ο Νταβούτογλου κατά λέξη, ότι «η Τουρκία πρέπει να είναι προετοιμασμένη, ώστε να απαντήσει με την απαιτούμενη σκληρότητα σε κάθε γεγονός που απειλεί τους στρατηγικούς της υπολογισμούς» και εμείς συνεχίζουμε να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας και να νομίζουμε ότι φταίνε τα «αμετακίνητα μυαλά» μας για τη συνέχιση της τραγωδίας μας...
ΣΆΒΒΑΤΟ, 22 ΜΑΪ́ΟΥ 20
«Ζωτικό χώρο» αναζητεί στο Αιγαίο η Τουρκία
Η ΝΕΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ, ΟΠΩΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΤΑΙ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ
Το γνωστό βιβλίο του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, «Το στρατηγικό βάθος. Η Διεθνής θέση της Τουρκίας», κυκλοφορεί, επιτέλους, στα ελληνικά τις επόμενες ημέρες. Στο πολυσέλιδο βιβλίο, που κυκλοφορεί (από τις εκδόσεις Ποιότητα), υπάρχουν ειδικά κεφάλαια για την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες εντάσσονται ως στοιχεία στην περιφερειακή πολιτική της Τουρκίας, στη Μεσόγειο. Ας συγκρατήσουμε τις θέσεις του κ. Νταβούτογλου για τη νέα «θαλάσσια στρατηγική στο Αιγαίο» της Τουρκίας, που ευθέως αναζητεί μεγαλύτερο «ζωτικό χώρο» στο Αιγαίο.
 |
| «Αντίφαση μεταξύ γεωπολιτικής πραγματικότητας και του ισχύοντος καθεστώτος» στο Αιγαίο, διαπιστώνει ο Αχμέτ Νταβούτογλου και μάλιστα θεωρεί ότι αυτή είναι «η βασική πηγή του προβλήματος» |
«Το Αιγαίο και η Κύπρος κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αποτέλεσαν δύο σημαντικά σημεία της επικαιρότητας, που ενδιαφέρουν άμεσα τη θαλάσσια περιοχή εγγύς της Τουρκίας, χωρίς να έχει μειωθεί ποτέ η σημασία τους. Η παγκόσμια και περιφερειακή συγκυρία που άλλαξε κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο προσέθεσε νέα στοιχεία στη σημασία που έχουν αυτά τα δύο σημαντικά σημεία της επικαιρότητας από την πλευρά της Τουρκίας. Στην κορυφή αυτών των νέων στοιχείων διακρίνονται το νέο πεδίο αλληλεπίδρασης και η στρατηγική διάρθρωση, που αναφέραμε παραπάνω».
«Η αλληλεπίδραση αυτή αύξησε τη σημασία κυρίως της ανατολικής Μεσογείου ως νέας περιοχής θαλάσσιας αλληλεπίδρασης. Τα ζητήματα, όπως του Αιγαίου και της Κύπρου, που περιλαμβάνονται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, πέραν από τη σημασία που έχουν τα ίδια ενέχουν και μία ιδιαίτερη σημασία που πηγάζει από τη διαπεριφερειακή αλληλεπίδραση. Γι' αυτό τον λόγο είτε στα ζητήματα που σχετίζονται με τα πεδία διαπεριφερειακής αλληλεπίδρασης είτε στα δευτερεύοντα ζητήματα, όπως της Κύπρου και του Αιγαίου, πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η Τουρκία δεν είναι μόνο μία χώρα του Αιγαίου αλλά και μία χώρα της ανατολικής Μεσογείου, που εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, σε μία περιοχή που ξεκινάει από την Αδριατική και εκτείνεται ώς τον κόλπο της Αλεξανδρέττας και τη διώρυγα του Σουέζ. Χωρίς τον προσδιορισμό της στρατηγικής γενικότερα της Μεσογείου και ειδικότερα της ανατολικής Μεσογείου και χωρίς να υπάρχει ο συντονισμός της με τις πολιτικές που αφορούν τις εγγύς χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές, δεν μπορούν να αξιολογηθούν στο πλαίσιο ενός στρατηγικού συνόλου ούτε το ζήτημα του Αιγαίου ούτε και εκείνο της Κύπρου. Οι πολιτικές της Τουρκίας για την Κύπρο και το Αιγαίο πρέπει να επανεξεταστούν ακόμη στο πλαίσιο της συγκυρίας του Ψυχρού Πολέμου. Μια Τουρκία που έχει αποκλειστεί από το Αιγαίο και έχει περικυκλωθεί στα νότια από την "Ρωμαίικη διοίκηση της νότιας Κύπρου" (sic) σημαίνει ότι τα περιθώριά της να κάνει ένα άνοιγμα στον κόσμο έχουν περιοριστεί σημαντικά.
Το Αιγαίο αποτελεί το σημαντικότερο θαλάσσιο κομβικό σημείο της ευρασιατικής παγκόσμιας ηπείρου στην κατεύθυνση Βορρά-Νότου. Σε αντίθεση με την περίπτωση της Ερυθράς Θάλασσας και του Περσικού Κόλπου, που κατέχουν παρόμοιες θέσεις, το Αιγαίο, που βρίσκεται σε μία κοντινή απόσταση και από τις τρεις ηπείρους και παρέχει τη δυνατότητα του ανοίγματος και στις τρεις χωρίς κάποιο χερσαίο εμπόδιο, έχει από αυτή την άποψη μία πρώτης τάξης στρατηγική σημασία όχι μόνο για την Ελλάδα και την Τουρκία, που διαθέτουν ακτές σε αυτή τη θάλασσα, αλλά κατ' αρχάς για τις παράκτιες χώρες του Ευξείνου Πόντου και έπειτα για όλες τις παγκόσμιες και περιφερειακές δυνάμεις που έχουν ανάγκη ενός μεταφορικού και εμπορικού κόμβου».
«Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των νησιών του Αιγαίου βρίσκεται υπό ελληνική κυριαρχία αποτελεί το σημαντικότερο αδιέξοδο της πολιτικής της εγγύς θαλάσσιας περιοχής της Τουρκίας. Η βασική πηγή προβλήματος στο Αιγαίο είναι η αγεφύρωτη αντίφαση μεταξύ της γεωλογικής και γεωπολιτικής πραγματικότητας και του ισχύοντος καθεστώτος. Η εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους των ελληνικών νησιών στη μικρασιατική ακτή σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρησιακή βάση εναντίον της Μικράς Ασίας, και η περικύκλωση των υδάτινων διαδρόμων, που εξασφαλίζουν το πέρασμα από την Προποντίδα στη Μεσόγειο, από αυτά τα νησιά, αξιολογούνται από την Τουρκία ως ένα πολύ σοβαρό κενό ασφάλειας. Αντίθετα, η Ελλάδα ακολουθεί μια στρατηγική χρησιμοποίησης του πλεονεκτήματος που της παρέχεται από την κατοχή των νησιών, για να το εφαρμόσει στο σύνολο του Αιγαίου και της υδάτινης περιοχής. Το γεγονός ότι οι δίαυλοι (ανατολικά και δυτικά της Κρήτης) αφενός της Καρπάθου και της Κάσου και αφετέρου των Κυθήρων και του ακρωτηρίου της Σπάθης αλλά και της Καρπάθου και της Μαρμαρίδας, έχουν περικυκλωθεί από αυτά τα νησιά, επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη σύνδεση με Εύξεινο Πόντο - Προποντίδα - Μεσόγειο της Τουρκίας».
«Στην περίπτωση που η ελληνική θέση αποκτήσει ισχύ, η Τουρκία θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία στρατηγική πολιορκία, αλλά θα επηρεαστεί απευθείας και στις οικονομικές της δραστηριότητες. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα: Το 88% του εξωτερικού εμπορίου της Τουρκίας πραγματοποιείται μέσω θαλάσσιων μεταφορών και πέραν εκείνου που προορίζεται απευθείας για τα παράλια της Μεσογείου. Το υπόλοιπο (περίπου το 65%) διασχίζει το Αιγαίο. Από μία άλλη σκοπιά, 15.200 πλοία των 49 εκατ. καθαρής χωρητικότητας (Κ.Κ.Χ.) καταπλέουν / αποπλέουν διασχίζοντας το Αιγαίο σε λιμάνια του Αιγαίου, της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου, ενώ 4.687 πλοία περίπου 15 εκατ. καθαρής χωρητικότητας (Κ.Κ.Χ.) καταπλέουν / αποπλέουν σε λιμάνια της Μεσογείου. Το τελευταίο έτος, περίπου το 85% των 20.500 τόνων αργού πετρελαίου, που γίνεται η επεξεργασία του στην Τουρκία, φτάνει στα διυλιστήρια των Νέμρουτ, Αλίαγα, Tupras,, Atas,, Botas,, διασχίζοντας τη Μεσόγειο και το Αιγαίο. Η διασπορά σε λιμάνια της Τουρκίας ικανότητας φόρτο-εκφόρτωσης 120 εκατ. τόνων αποδεικνύει την αδιαμφισβήτητη θέση του Αιγαίου στις εμπορικές δομές της Τουρκίας. Περίπου το 25% αυτής της ικανότητας βρίσκεται στη Μεσόγειο, το 21% στο Αιγαίο, το 41% στην Προποντίδα και το 13% στον Εύξεινο Πόντο. Αν ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι το Αιγαίο αποτελεί την περιοχή-διάπλου της Προποντίδας και του Ευξείνου Πόντου, η γεωοικονομική σημασία αυτής της θάλασσας - διάπλου μπορεί να γίνει αντιληπτή κατά τον πιο ευδιάκριτο τρόπο.
Οι εντάσεις που υφίστανται στις σχέσεις με την Ελλάδα πρέπει να αξιολογηθούν εκ νέου στο πλαίσιο μίας γενικής θαλάσσιας στρατηγικής στο Αιγαίο, δεδομένου ότι η χώρα αυτή, θεωρώντας ως μη ικανοποιητικό το ισχύον καθεστώς που περιορίζει τον ζωτικό χώρο της Τουρκίας, ακολουθεί μία επεκτατική πολιτική. Και το σημαντικότερο μέσο, για να επιτευχθεί αυτό, είναι η απόκτηση από μέρους της Τουρκίας ενός ισχυρού εμπορικού στόλου που θα της επιτρέπει να χρησιμοποιεί με πιο δραστήριο τρόπο τα διεθνή ύδατα στο Αιγαίο. Η υπεροχή της Ελλάδας σε αυτό το θέμα πηγάζει όχι μόνο από το εύρος της περιοχής που κατέχει στο Αιγαίο αλλά και από την ικανότητα που διαθέτει στις θαλάσσιες μεταφορές.
Μια πιο αποτελεσματική χρήση του Αιγαίου, που αποτελεί θάλασσα-σύνδεσμο, μπορεί να γίνει εφικτή μόνο με τη σύνδεση αυτής της θάλασσας με τις άλλες θαλάσσιες περιοχές. Η Τουρκία, για να γίνει μία πραγματική περιφερειακή δύναμη, είναι υποχρεωμένη να αυξήσει την πολιτική και οικονομική της επιρροή στις θαλάσσιες αρτηρίες που εκτείνονται από το Αιγαίο ώς την Αδριατική και από το Σουέζ ώς την Ερυθρά Θάλασσα. Είναι αναπόφευκτο η Τουρκία να ακολουθήσει μία δραστήρια πολιτική σε κάθε σημείο που οδηγεί τον Εύξεινο Πόντο και το Αιγαίο στις ανοικτές θάλασσες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου