Η μοναχική Πολιτεία νικά τον "λευκό θάνατο".
Ένα ρεπορτάζ πού δημοσιεύθηκε στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" αφύπνισε όσους δεν θέλουν να καταλάβουν την δυναμική της καταλυτικής παρεμβάσεως τού ορθόδοξου μοναχισμού στα δρώμενα της κοινωνίας μας.
Μάς ενημέρωσε, ότι χρόνια τώρα τήν Αθωνική πολιτεία επισκέπτονται εκατοντάδες τοξικομανείς από όλη τήν Ελλάδα, προσπαθώντας να απεξαρτηθούν ή να κάνουν "off", όπως ονομάζουν το μικρό χρονικό διάστημα πού δεν κάνουν χρήση, "για να μπορέσουμε να ζήσουμε και να μη λιώσουμε από τήν πρέζα".
Οι μοναχοί δεν το θεωρούν κάτι το εξαιρετικό: "Είναι κάτι το οποίο δεν πολυσυζητείται", μας λένε. "Εδώ δεν βάζουμε στους ανθρώπους ταμπέλες. Αρκετά περιθωριοποιούνται από το γείτονα, τήν πολιτεία, τήν κοινωνία ολόκληρη. Αν το κάναμε αυτό δεν θα τούς βοηθούσαμε καθόλου στον αγώνα τους".
Η προσαρμογή και η συμμετοχή στην καθημερινή δραστηριότητα τού μοναστικού βίου με τούς σκληρούς κανόνες του, είναι ουσιαστικά το "πρόγραμμα απεξάρτησης".
Φυσικά, "στατιστικά" στοιχεία για το πόσοι επισκέφθηκαν
το Άγιο Όρος γι' αυτόν τον λόγο, και ποιοί από αυτούς τελικά σταμάτησαν τη χρήση των ναρκωτικών, δεν υπάρχουν.
Στήν μοναστική κοινότητα τού Όρους δεν λειτουργεί κάποια θεραπευτική μονάδα, όπως αυτές πού γνωρίζουμε. Εκείνο πού υπάρχει είναι η διαρκής προσπάθεια για τη γαλήνευση της ψυχής.
Από το 1987 και μετά "πρέπει να έχουν περάσει πάνω από 500 άτομα. Μπορεί να είναι πολύ περισσότεροι. Κι εγώ σάς μιλάω για περιπτώσεις πού γνωρίζω ή έχω ακούσει. Δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε πόσοι είναι αυτοί πού έρχονται γι' αυτό το λόγο, γιατί οι μονές είναι πολλές και διασκορπίζονται", λέει ένας μοναχός. "Ο αριθμός είναι πια αρκετά μεγάλος", θα συμπληρώσει ο γέροντας Επιφάνιος, από το κελί τού Αγίου Ευσταθίου στο Μυλοπόταμο, καθώς άνθρωποι πού θέλουν να ξεφύγουν από τα ναρκωτικά έρχονται εδώ και περίπου 25 χρόνια στον τόπο αυτό".
Οι τοξικομανείς πού επισκέπτονται το Άγιο Όρος δεν είναι μόνο από τήν περιοχή της Μακεδονίας. "Έρχονται από όλη τήν Ελλάδα και οι περισσότεροι μάλιστα είναι από τήν Αθήνα". Οι ηλικίες "κυμαίνονται μεταξύ 18 και 45", "ενώ υπήρξε και περίπτωση ανθρώπου 50 χρόνων ο οποίος μπόρεσε να απεξαρτηθεί".
Πόσοι όμως τελικά τά καταφέρνουν;
"Μπορώ να πω ότι από τούς είκοσι οι τέσσερις με πέντε βοηθιούνται πραγματικά", λέει ο γέροντας Επιφάνιος. "Από τήν άλλη πλευρά με πολλούς από αυτούς έχουμε χάσει τήν επαφή", προσθέτει ο γέροντας Ιωαννίκιος. "Έφυγαν και δεν ξέρουμε πώς συνέχισαν τη ζωή τους. Αν ξανάπεσαν στα ναρκωτικά ή γιατρεύτηκαν. Γνωρίζουμε μόνο για κάποιους, πού κράτησαν τήν επαφή μαζί μας".
Οι μονές πού τα εξαρτημένα άτομα ζητούν φιλοξενία λέγεται ότι είναι κυρίως οι μονές Ξενοφώντος καί τού Γρηγορίου. "Υπήρχε αυτή η άποψη, τήν οποία εγώ δεν τήν υποστηρίζω. Εγώ πιστεύω ότι τα παιδιά αυτά είναι διασκορπισμένα παντού στο Άγιο Όρος", θα προσθέσει ο Επιφάνιος.
Ο ηγούμενος της Μονής Ξενοφώντος Αρχιμανδρίτης κ. Αλέξιος λέει:
"Κάτι συγκεκριμένο για τη δική μου μονή δεν γνωρίζω". Προσθέτει όμως πώς "οι πύλες τού Αγίου Όρους είναι ανοιχτές σε όλους".
"Δεν υπάρχει καμία δέσμευση ούτε κάποιος έλεγχος, τού τύπου, α, εσείς είστε ναρκομανείς, δεν μπορείτε να περάσετε", συμπληρώνει. "Μακάρι να βοηθούμε τέτοιες περιπτώσεις όταν μάς δίνεται η ευκαιρία. Γνωρίζω ότι υπάρχουν άνθρωποι που κατάφεραν να αποδεσμευτούν. Από αυτούς κάποιοι μόνασαν, και κάποιοι άλλοι γιατρεύτηκαν και έφυγαν".
Μοναχοί σε ρόλο θεραπευτή
Η σχέση μοναχού-χρήστη, δεν προϋποθέτει πάντα ότι ο "θεραπευόμενος" είναι απαραίτητα και πιστός: "Με όσους μένουν εδώ, μιλάμε ώρες ατελείωτες. Εμείς αυτό το ονομάζουμε κατήχηση. Τούς δεχόμαστε όλους, ένθεους, άθεους, γιατί εδώ είναι ένας τόπος πραγματικής μετανοίας. Έρχονται γιατί αισθάνονται ότι θα βρουν καταφύγιο στο Άγιο Όρος. Και το καταφύγιο το βρίσκουν. Με τη μόνη διαφορά, ότι είναι τόσο εξαρτημένοι, πού θέλουν, προσπαθούν, αλλά οι προσπάθειες οι οποίες κάνουν είναι λιγότερες, πιο αδύναμες, θα έλεγα, πού πολλοί από αυτούς ξαναπέφτουν στα ναρκωτικά", εξηγεί ο γέροντας Ιωαννίκιος.
Και προσθέτει: "Η δική μου διαπίστωση όπως και άλλων μοναχών, είναι ότι θέλουν μεν να απαλλαγούν, αλλά τελικά κατανικούνται. Κι είναι πραγματικά δύσκολο, αν σκεφτεί κάποιος ότι ένα τσιγάρο καπνίζει κανείς και δεν μπορεί να το κόψει".
"Είναι αλήθεια", θα συμπληρώσει ο γέροντας Επιφάνιος "ότι αποζητούν τήν κουβέντα και τη συναναστροφή μας". Για να τους βοηθήσεις όμως πραγματικά θέλει πολλή υπομονή και πολλή αγάπη. Όταν δεν αγαπάς τον συνάνθρωπό σου δεν ανέχεσαι τα όσα προβλήματα δημιουργεί η συμβίωση με τέτοιους ανθρώπους. Και δεν μιλώ για ένα απλό τσιγαριλίκι. Λέμε για καταστάσεις προχωρημένες και προβληματικές".
Και συνεχίζει: "Υπάρχουν φορές πού όταν τούς πιάσει αυτό πού λέμε στερητικό σύνδρομο, δεν ξέρουμε πώς να τούς αντιμετωπίσουμε. Είναι σαν ένα πληγωμένο άγριο ζώο. Δηλαδή να τον βλέπεις τον άλλον να χτυπιέται κάτω. Και να αναρωτιέσαι, μα τί έχει; Πονάει; Είναι άρρωστος; Θα πεθάνει; Και να ψάχνεις, πώς μπορώ τώρα να τον βοηθήσω εγώ;"
Αντιμετώπιση με συγκατάβαση
Αν ρωτήσει κανείς τούς μοναχούς, έχουν να διηγηθούν ιστορίες από ανθρώπους, πού έμειναν κοντά τους για να απεξαρτηθούν:
"Αρκετό καιρό ήμουν δίπλα σε κάποιο νεαρό και προσπαθούσα να τον βοηθήσω", θυμάται ο γέρος Επιφάνιος. Κάποια νύχτα, όμως, αυτός δεν άντεξε, έσπασε το φαρμακείο για να πάρει από μέσα αυτό πού ήθελε. Πώς τον αντιμετωπίζεις μετά; Μόνο με συγκατάβαση".
* "Από εδώ πέρασαν πολλοί", μάς λέει ο άλλος γέροντας. "Πιο έντονα έχει μείνει στη μνήμη μου κάποιος πού τον έλεγαν Γιωργάκη. Εργατικό παιδί. Ήταν στις φυλακές Κορυδαλλού, ήρθε μετά στη μονή Γρηγορίου, έκανε αποτοξίνωση, βοηθήθηκε από εκεί, όπως ο ίδιος έλεγε. Κι έψαχνε για δουλειά στο Άγιο Όρος. Τον πήρα κοντά μου. Με το Γιωργάκη μιλούσαμε λοιπόν ατελείωτες ώρες, και πίστεψα ότι πραγματικά είχε φτάσει να αποβάλει όλες αυτές τις απόψεις πού είχε για τα ναρκωτικά. Εγώ πρέπει να πω, ότι δεν πιστεύω σ' αυτά πού λένε ότι το χασίς είναι αθώο. Ίσως να κάνω και λάθος. Ένα βράδυ πού τρώγαμε μετά τη δουλειά, μού λέει: "Ρε γέροντα όλα αυτά πού λες είναι σωστά. Αλλά εδώ στο Άγιο Όρος βγαίνει το καλύτερο χασίσι. Να ρίξουμε λίγο σπόρο εδώ πού έχεις μπόλικα νερά και καλό μέρος, να δεις τί έχει να βγει". Μετά από αυτή τήν κουβέντα, σκέφτηκα, πώς τόσο καιρό πού ήταν δίπλα μου δεν μπόρεσα να επιδράσω πάνω του. Κι έμεινα με τήν αίσθηση ότι ο Γιωργάκης θα τήν έκανε αυτή τη δουλειά, όσο καλό παιδί και να ήτανε. Τί να πω, ίσως δεν ήμουν και ο πιο κατάλληλος να τον βοηθήσω".
* "Θυμάμαι", θα συνεχίσει ο μοναχός, "ένα άλλο νεαρό, ο οποίος κατάφερε να απεξαρτηθεί. Κάθησε κοντά μου πέντε μήνες. Στήν αρχή έκοψε και το τσιγάρο. Εγώ τού είπα να μην τα κόψει όλα αμέσως, γιατί μπορεί να τού έρθει πολύ ανάποδα. Να τού στρίψει η βίδα, όπως λέμε. Αυτό το παιδί έγινε καλά. Αργότερα, ανέβηκε ξανά στο Άγιο Όρος μαζί με τον παππού του, με τον οποίο επικοινώνησα και μού είπε ότι είναι εντάξει, και τώρα δουλεύει χτίστης. Αυτό το παιδί μού έλεγε: "Γέροντα, δεν υπάρχει σήμερα νέος πού να μην καπνίζει χασίς και να μην πίνει". Και τού έλεγα εγώ: "Παναγιωτάκη, δεν είναι έτσι. Ήταν ο δικός σου ο κύκλος, οι άνθρωποι πού εσύ συναναστρέφεσαι", γιατί το παιδί δούλευε από 23 χρονών σε μπαρ.
Οι περισσότεροι από τούς "ιδιαίτερους" αυτούς επισκέπτες τού Αγ. Όρους στους οποίους μιλήσαμε συμφωνούν ότι εκεί "μπορεί κανείς να βρει γαλήνη, ηρεμία, πνευματικότητα και κυρίως να απομονωθεί από τον έξω κόσμο".
* Ο Γιώργος είναι μουσικός από τη Θεσσαλονίκη. Τριάντα έξι ετών σήμερα, είναι εδώ και επτά χρόνια, όπως λέει, "καθαρός".
Η "κατάθεση" των χρηστών
"Ήμουνα 23 ετών όταν πήγα για πρώτη φορά στο Όρος. Ήδη είχα κάνει δύο αποτυχημένες προσπάθειες αποτοξίνωσης σε οργανωμένες μονάδες και δεν πίστευα ότι βρισκόμενος εκεί θα βάλει ο Θεός το χέρι του και θα σωθώ. Τήν πρώτη φορά ήμουν όπως λέμε πολύ "άρρωστος" και κάθησα ένα μήνα. Δεν άντεξα περισσότερο". Ο ίδιος λέει ότι στην αρχή δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να αποτοξινωθεί. "Η όλη ιστορία είναι, όμως, ότι κράτησα καθαρός κάποιες μέρες. Δεν μπορούσε να με βρει κανείς. Στο σπίτι χτυπάνε συνεχώς τηλέφωνα. Δεν σ' αφήνουν να ησυχάσεις. Και να μη θέλεις, στο τέλος, και λόγω της αδυναμίας σου, συναντάς αυτούς πού δεν θέλεις να συναντήσεις, και πάς και γίνεσαι. Δηλαδή πάς και πίνεις πρέζα. Στο Όρος κάθησα συνολικά οκτώ μήνες. Ήμουνα τυχερός, γνώρισα σπουδαίους ανθρώπους κι εννοώ τούς μοναχούς πού με βοήθησαν πάρα πολύ".
* "Σχεδόν κανείς από μάς δεν ανεβαίνει απολύτως καθαρός στο Όρος. Παίρνεις για τον πρώτο μήνα χάπια μαζί σου, μεθαδόνες, ή κωδεϊνούχα σιρόπια για να μπορέσεις να τη βγάλεις. Αν πάλι πάς για να μείνεις και όχι για να κάνεις μόνο ένα "off" τότε συνήθως παίρνεις χάπια για ένα μήνα ακόμη", λέει ο 25χρονος Δημήτρης, πού εδώ και τρία χρόνια πηγαίνει τακτικά. "Είμαι χρήστης και δεν ξέρω αν θα καταφέρω να ξεκολλήσω. Για το Όρος έμαθα από κάποιους φίλους τού αδελφού μου. Μ' αρέσει νά ανεβαίνω. Βρίσκω τήν ησυχία μου, γαληνεύω. Δεν είμαι θρήσκος, αλλά με τούς καλόγερους τα πήγα μια χαρά. Αρκετοί από αυτούς έχουν ανοιχτά μυαλά, και το κυριότερο δεν είναι καχύποπτοι και ρατσιστές με τα πρεζάκια".
* "Δεν είμαι μόνο εγώ, αλλά και πολύς άλλος κόσμος πού έχει αρρωστήσει πηγαίνει στο Άγιο Όρος για να δοκιμαστεί", λέει ο Παύλος 31 ετών από τήν Κυψέλη. "Είσαι μέσα στη φύση, δουλεύεις όλη μέρα, γιατί στο Όρος αν πάς να μείνεις για καιρό, δεν κάθεσαι. Ακολουθείς τη ζωή των μοναχών. Αυτό σημαίνει ότι ασχολείσαι με χειρωνακτικές εργασίες, από το να κόβεις ξύλα ή να φτιάχνεις τούς κήπους, ή οτιδήποτε άλλο. Κι αυτό είναι νομίζω και το βασικότερο για να μπορέσεις να θεραπευτείς. Η δουλειά, η απασχόληση, δεν σ' αφήνει να σκέπτεσαι, να έχεις το μυαλό σου στην πρέζα".
"Μάς λένε ότι ζητούν ηρεμία και απομόνωση. Τούς δίνουμε αγάπη και τούς φερόμαστε με συγκατάβαση". Στο Άγιο Όρος οι σχέσεις μοναχών και τοξικομανών διαμορφώνονται κάπως έτσι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου