''Η ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ''

Επειδή αυτές τις ημέρες εχει εξαπολυθεί άλλη μία επίθεση εναντίον της Ιεράς Μονής του Αγίου Διονυσίου θα θέλαμε να σας παραθέσουμε ένα κείμενο στο οποίο περιγράφεται με λίγα λόγια η μοναχική ζωή και ταυτόχρονα να προσκαλέσουμε τον όποιο δύσπιστο αδελφό μας εάν θέλει να δει αυτήν την μοναχική ζωή,να επισκεφθεί την Ιερά Μονή για να δει πως ζουν αυτοί <<οι ιεροί διεκδικητές>> Οι τάξεις των μοναχών είναι βασικά δύο, του ρασοφόρου δοκίμου και του μεγαλόσχημου. Ἡ ζωὴ τοῦ μοναχοῦ, διαβάζομε στὴν ἀκολουθία τῆς κουρᾶς, εἶναι ἀπάγαυσμα καὶ ἀντανάκλαση τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου. Πρέπει σ' αὐτὴν νὰ διαδεικνύεται ἡ πολιτεία τοῦ Κυρίουˑ νὰ γίνεται ὁλοφάνερηˑ νὰ μὴν ὑπάρχει περίπτωση νὰ φαντάζεται ὁ συναναστρεφόμενος μοναχό, πιθανότητα ὑπόκρισης, διπλοπροσωπίας κ.ο.κ. Ὁ μοναχός, λέγει ὁ ἅγιος Νεῖλος ὁ ἀσκητής, πρέπει νὰ εἶναι ἕνα θυσιαστήριο τοῦ Κυρίουˑ ἕνα θυσιαστήριο, μέσα στὸ ὁποῖο φουντώνουν, καὶ ἀπὸ τὸ ὁποῖο προσφέρονται καὶ ἀναπέμπονται στὸν πανύψιστο
Θεὸ προσευχὲς καθαρές, λατρεία καθαρήˑ ἕνα θυσιαστήριο ποὺ μένει γιὰ πάντα ἅγιο καὶ ἀσάλευτοˑ ποὺ ποτὲ δὲν βεβηλώνεται (Ἐπιστ. Γ', 32 P.G. 79 σελ. 388 Α).

Καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης στὴν Κλίμακα λέγει: «Μοναχός ἐστι τάξις καὶ κατάστασις ἀσωμάτων ἐν σώματι» (Λόγος Α, 10)ˑ δηλαδή, ἡ μοναχικὴ ζωὴ εἶναι τάξη καὶ κατάσταση ἀγγελική. 3. Κορύφωση τῆς ἀφιέρωσης στὸν Χριστὸ εἶναι τὸ φρόνημα, γιὰ τὸ ὁποῖο μᾶς μιλάει ὁ ἅγιος ἱερομάρτυρας Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος (107 μ.Χ.): Εἴ τις δύναται μένειν ἐν ἁγνείᾳ, εἰς τιμὴν τῆς σαρκὸς τοῦ Χριστοῦ, μενέτω» (Ἐπιστολὴ πρὸς Πολύκαρπον IV, 2 ΒΕΠ 2, 283, 38-39). Αὐτὴ εἶναι ἡ ὑπέρτατη καὶ τελειότατη ἀφιέρωση, ἡ σύνδεση τῆς ὁλοκληρωτικῆς ἀφιέρωσης μὲ τὴν χρεωστικὴ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Χριστό, γιὰ τὸ ὅτι ἐκένωσε ἑαυτὸν καὶ ἔλαβε σάρκα ἀνθρώπινη, γιὰ νὰ τὴν προσφέρει θυσία γιὰ μᾶς, γιὰ τὴν σωτηρία μας. Μὲ αὐτὴ τὴν σάρκα ἕτοιμη γιὰ θυσία ὁ Χριστὸς ἔκαμε τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα, ἔγινε θυσία, ἱλαστήριο γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ κόσμου. Στὴν μοναχικὴ πολιτεία, «κατὰ μίμησιν», «διαδείκνυται», πρέπει νὰ «διαδεικνύεται ἡ τοῦ Κυρίου πολιτεία»ˑ νὰ καταλαβαίνει κανείς, ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος, ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν «γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλ. 2, 6-11)ˑ ποὺ σημαίνειˑ ὅτι ἐταπεινώθη μέχρι τοῦ σημείου, ὄχι μόνο νὰ μὴ ζητάει τιμές, ἀλλὰ καὶ ὥστε νὰ δεχθεῖ νὰ γίνει «ὑπὲρ ἡμῶν κατάραˑ γέγραπται γὰρˑ ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου» (Γαλ. 3, 13). Ἡ μοναχικὴ ζωὴ εἶναι ζωὴ ἀγγελική, ζωὴ οὐράνια, ζωὴ ἀναστάσεως, γεμάτη ἀγάπη, γεμάτη ταπείνωση, γεμάτη φῶς. 1. Ὁ ἄνθρωπος ὁ χοϊκὸς ἔχει τὴν τάση καὶ τὸν πόθο νὰ κυνηγάει τὰ μεγαλεῖαˑ καὶ τὸ κάθε τὶ ποὺ προκαλεῖ ἡδονή! Μά, ὅπως λέγει ὁ χρυσορρήμων ἅγιος, δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερη χαρὰ καὶ ἡδονὴ ἀπὸ τὸ νὰ πάει κανεὶς σὲ μοναστήρι, ἔστω καὶ ἂν εἶναι στὴν χειρότερη ἀκρούλα τοῦ κόσμου καὶ νὰ βλέπει ταπείνωση ἀληθινή, ἀγάπη ἀληθινή, ἐγκράτεια χριστομίμητη. «Ἥδιον ἰδεῖν ἐρημίαν σκηνὰς ἔχουσαν μοναχῶν συνεχεῖς, ἢ (= παρὰ) στρατιώτας ἐν στρατοπέδῳ παραπετάσματα τείνοντας». (Ἰω. Χρυσοστ. εἰς Ματθ. Ὁμ. 69, γ, P.G. τ. 58, 852). 2. Εἶναι ἀξιοπρόσεκτα τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Ἰωάννου. Οἱ κοσμικοὶ ἔχουν συζήτηση: Ποιός πῆρε ἀξίωμα. Ποιός ξέπεσε ἀπὸ ἀξίωμα. Ποιός πέθανε. Ποιός... Ἐνῶ οἱ μοναχοί, μιλᾶνε γιὰ τὸν παράδεισο σὰν νὰ ἦσαν ἐκεῖ πάνω! Οἱ κοσμικοὶ τὸν νοῦ τους τὸν ἔχουν στὴ γῆ! Καὶ ὄχι μόνο γιὰ τὰ ἀπαραίτηταˑ ἀλλὰ καὶ γιὰ πράγματα ἐντελῶς ἄχρηστα καὶ περιττά. Οἱ μοναχοί, αὐτὰ οὔτε ποὺ τὰ θυμοῦνται! Η 24ώρη μοναχική ζωή κάτω από τις παραπάνω μορφές δοκίμου ρασοφόρου, μικρόσχημου και μεγαλόσχημου κινείται με το δικό της ρυθμό. Ειδικότερα, το 24ωρο των μοναχών υποτίθεται διαιρούμενο σε τρία ίσα οκτάωρα. Η μελέτη βέβαια είναι γι’ αυτούς συγχρόνως και προσευχή και ανάπαυση και εργασία. Η λατρεία των πατέρων συνδέεται με την προσευχή. Η προσευχή των μοναχών, όπως και των άλλων χριστιανών, διακρίνεται σε ιδιωτική και σε κοινή. Βάση της ιδιωτικής προσευχής αποτελεί η μονολόγιστη ευχή, όπως λέγεται, «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Βάση της κοινής προσεχής αποτελούν οι ακολουθίες του εσπερινού, του αποδείπνου, του μεσονυκτικού, του όρθρου, των ωρών και της λειτουργίας. Όλως γίνονται την νύκτα, σε ώρες δηλαδή που οι άνθρωποι του κόσμου επιδίδονται σε ανάπαυση και ψυχαγωγία. Στις εορτάσιμες και πανηγυρικές μέρες, που συνοδεύονται από αγρυπνία, το πρόγραμμα αλλάζει ριζικά, γιατί από το 24ωρο αφιερώνεται ένα συνεχές 15ωρο στην κοινή προσευχή. Οι αγρυπνίες ετησίως ανέρχονται σε 50 περίπου και αποτελούν ανώτερη ποιότητα πνευματικές εμπειρίας. Γιατί σ’ αυτές ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα της αυτοσυγκέντρωσης και της εμβάθυνσης στον εαυτό του, έξω για λίγο από κοσμικές έννοιες, κατηγορίες και επιρροές. Στην κοινή λατρεία η βυζαντινή μουσική παράδοση, του Κουκουζέλη η παράδοση, προσφέρεται σαν θείο δώρο. Όποιοι ακούν τους Δανιλαίους, τους Καρτσωναίους, τους Θωμάδες, τους Σιμωνοπετρίτες και άλλους, να ψάλλουν χορωδιακά με απλότητα και ιεροπρέπεια τις θείες αρμονίες, αισθάνονται υπερκόσμια συγκίνηση. Αυτό το στοιχείο συμπληρώνεται με το όλο περιβάλλον του μοναστηριακού ναού με τις σκοτεινές κόγχες και τις τοιχογραφίες, μέσα σε μία άχρονη αντίληψη, Μεταφέρονται οι μοναχοί και οι προσκυνητές υπέρ τόπον και χρόνον. Σ’ όλα αυτά διασώζεται η ιδιαίτερη τιμή και λατρεία προς την Θεοτόκο. Η χειρονακτική εργασία είναι μέρος της δραστηριότητας των αγιορειτών. Η γεωργία, η αμπελουργία, η δενδροκομία, τα εργόχειρα τέχνης, δηλαδή αντικείμενα ξυλογλυπτικής και ξυλουργικής, κομβοσχοίνια, κομβολόγια, ή καλλιέργεια της βυζαντινής αγιογραφίας είναι από τις κυριότερες ασχολίες των μοναχών .

Στα μοναστήρια τα κυριώτερα διακονήματα είναι τα εξής: ηγουμένου, επιτρόπων, γραμματέως, θησαυροφύλακος, βιβλιοθηκαρίου, δικαίου, δασονόμου, ξεναγού, τυπικαρίου, βηματαρίου, εφημερίων ιερέων, εφημεριών διακόνων, ιεροψαλτών, αναγνώστου, κοινοτάρχη, κανδηλανάπτη, αρχειοφύλακος, αρχοντάρη, αποθηκαρίου, τραπεζάρη, μαγείρου, μαγείρου στο αρχονταρίκι, νοσοκόμου, νυκτοφύλακος, σταυλάρχου, αρσανάρη, αμπελουργού, κηπουρού, αρτοποιού, ξυλοκόπου. Η φιλοξενία είναι μια από τις πιο αγαπητές εργασίες και προσφορές των μοναχών στους προσκυνητές. Τα μοναστήρια ανέκαθεν βρίσκονταν στην υπηρεσία των ξένων. Γι’ αυτό διέθεταν πάντα ξενώνα και νοσοκομείο και σήμερα συνεχίζουν να παρέχουν εγκάρδια την φιλόξενη αγάπη τους. Είναι οι πολυπληθείς επισκέπτες τους οποίους αναψύχουν οι μηδέποτε αναψυχόμενοι μοναχοί. Η δίαιτά τους δεν είναι ανάλογη της εργασίας τους. Αποβλέπει μόνο στην συντήρησή τους, ποτέ δε στην ικανοποίηση της λαιμαργίας. Από την δίαιτά τους λείπει παντελώς το κρέας, Την βάση της δίαιτάς τους αποτελούν το ψωμί, το λάδι, το κρασί, οι ελιές, τα λαχανικά και τα ψαρικά. Την μέρα τρώνε δύο φορές λιτά, το πρωΐ και το βράδυ, πλην της Δευτέρας, Τετάρτης και Παρασκευής και την περίοδο της νηστείας, οπότε το πρωϊνό γεύμα αντικαθίσταται με απλό καφέ. Οι ασκητές των ησυχαστηρίων ακολουθούν ακόμη αυστηρότερη νηστεία. Αυτός είναι περίπου ο ρυθμός της εξωτερικής γήϊνης ζωής των αγιορειτών πατέρων. Ένας ιδιόρρυθμος και πολύ σπάνιος τρόπος ζωής, μοναδικός θα λέγαμε στον κόσμο. Γι’ αυτό και δεν μπορεί ο κάθε κοσμικός να τον συλλάβει και να τον ζήσει. Γιατί είναι συνάρτηση της πνευματικής αποστολής τους, της κοινωνίας και επικοινωνίας με το Θεό. Αφού η πνευματική φύση του Θεού προσεγγίζεται μόνο με την αφαίρεση των υλικών και την πρόσθεση των πνευματικών. Γι’ αυτό τα πνευματικά επιτεύγματα των μοναχών δια μέσου των αιώνων συμπυκνώνονται σε ένα, που είναι καρπός αυτής της τοποθέτησης για την ζωή και τον τρόπο της ζωής τους, στην θέα του Θεού. Αυτή είναι η μόνη κοσμική και υπερκόσμια ψυχαγωγία τους. «Οι μοναχοί δεν έχουν άλλην ψυχαγωγίαν πλην της θέας των αναλλοίωτων ή κυκλικώς επανερχόμενων στοιχείων του ουρανού, του ωκεανού και των ορέων, αλλά δι’ αυτούς επαρκής και αναντικατάστατος ψυχαγωγία είναι η εν τη προσευχή και τω ιδρώτι κοινωνία μετά του Θεού και των αδελφών».